Στα «σκαριά» μια νέα μεταρρυθμιστική τομή από το υπουργείο Παιδείας – Ανανεώνονται 139 σχολικά βιβλία και εισάγονται 166 προγράμματα σπουδών – Στόχος η προώθηση παιδαγωγικών μεθόδων και η ανάδειξη διδακτικών αρχών που δίνουν νόημα στη φοίτηση των μαθητών στο σχολείο
Μια νέα μεταρρυθμιστική τομή στο ελληνικό σχολείο δρομολογεί το υπουργείο Παιδείας με την ανανέωση προγραμμάτων σπουδών, την οποία θα ακολουθήσει εκείνη των βιβλίων.
Το έργο θα συνδυαστεί με την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, ενώ τη βελτίωση και τον εκσυγχρονισμό της εκπαιδευτικής διαδικασίας υπηρετεί και η εισαγωγή των Εργαστηρίων Δεξιοτήτων.
Θα προχωρήσει η ανανέωση 139 σχολικών βιβλίων όλων των γνωστικών αντικειμένων δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου.
Ειδικότερα, από την επόμενη σχολική χρονιά θα τεθούν σε εφαρμογή στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση συνολικά 166 προγράμματα σπουδών γενικής παιδείας, εκ των οποίων τα 123 θα είναι εντελώς νέα και τα άλλα 43 θα αποτελούν επικαιροποίηση των προγραμμάτων που είχαν καταρτισθεί επί υπουργίας Άννας Διαμαντοπούλου, από τον Οκτώβριο του 2009 έως τον Μάρτιο του 2012.
Ταυτόχρονα θα προχωρήσει η ανανέωση 139 σχολικών βιβλίων όλων των γνωστικών αντικειμένων δημοτικού, γυμνασίου και λυκείου γενικής εκπαίδευσης. Παράλληλα θα επικαιροποιηθούν 330 προγράμματα σπουδών και βιβλία επαγγελματικής εκπαίδευσης.
Η αλλαγή κρίνεται απαραίτητη καθώς, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), υπό την εποπτεία του οποίου υλοποιήθηκε το έργο, τα υφιστάμενα προγράμματα σπουδών γενικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, πλην πολύ λίγων εξαιρέσεων, έχουν εκπονηθεί και ισχύουν από το 2003 για το νηπιαγωγείο, το δημοτικό και το γυμνάσιο, και για το λύκειο από το 1998.
«Με την αναθεώρηση των προγραμμάτων σπουδών επιδιώκεται ο αναπροσανατολισμός της σχολικής εκπαίδευσης με βάση τις νέες κοινωνικές συνθήκες και τις επιστημονικές εξελίξεις, σύμφωνα με τους αναδυόμενους στόχους και τις εκτιμώμενες απαιτήσεις της κοινωνίας του μέλλοντος. Η προώθηση παιδαγωγικών μεθόδων, η ανάδειξη διδακτικών αρχών, κατευθύνσεων και πρακτικών, και η εφαρμογή στρατηγικών που δίνουν νόημα στη φοίτηση των μαθητών στο σχολείο αποτελούν αιτήματα που θέτει το όραμα της ισόρροπης και αρμονικής συναισθηματικής, πνευματικής και ψυχοκινητικής ανάπτυξης των μαθητών, παιδιών και εφήβων», λέει το ΙΕΠ στο κείμενο προς την ηγεσία του υπουργείου Παιδείας, το οποίο περιγράφει τη φιλοσοφία και τους στόχους των νέων προγραμμάτων, με βάση τα οποία θα συγγραφούν τα νέα βιβλία.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο, «η έμφαση πρέπει να μετακινηθεί από το γνωστικό αντικείμενο καθ’ εαυτό, τους διδάσκοντες και τη διδακτική διαδικασία προς τους μαθητές και τα επιδιωκόμενα/ αναμενόμενα αποτελέσματα μάθησης: επιδιώκεται στην ουσία μια αντίστροφη πορεία σχεδιασμού, όπου η βάση σχεδιασμού είναι τα μαθησιακά αποτελέσματα και όλες οι υπόλοιπες παράμετροι εξαρτώνται από τον καθορισμό αυτών. Αυτή η προσέγγιση στηρίζεται στην προσανατολισμένη στα αποτελέσματα εκπαίδευση, που αποτελεί μια φιλοσοφία εκπαιδευτικού σχεδιασμού όπου όλες οι αποφάσεις εκκινούν από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα και η τελική “επιδίωξη” καθορίζει όλη τη διαδικασία».
Τα προγράμματα
Τα Προγράμματα Σπουδών καθορίζουν το τι, το πώς και το γιατί της μαθησιακής διαδικασίας για κάθε μάθημα, κάθε τάξης, κάθε βαθμίδας, καθώς:
– Περιλαμβάνουν το περιεχόμενο του μαθήματος
– Κατευθύνουν τον σχεδιασμό του μαθήματος με ενδεικτικές δραστηριότητες και προτάσεις αξιολόγησης
– Προσδιορίζουν τους στόχους τους μαθήματος και τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα.
Οι άξονες εκσυγχρονισμού των Νέων Προγραμμάτων Σπουδών είναι τρεις:
– Πρώτον, αλλάζει ο διδακτικός σχεδιασμός των Προγραμμάτων Σπουδών. Τίθενται στο επίκεντρο ο μαθητής και τα προσδοκώμενα μαθησιακά αποτελέσματα, δηλαδή όλα όσα χρειάζεται να γνωρίζει ο μαθητής, να κατανοεί και να μπορεί να εφαρμόσει μετά το μάθημα. Για παράδειγμα, αντί ο μαθητής να αποστηθίσει ιστορικά γεγονότα, καλείται να συμμετέχει σε δραστηριότητες που θα του επιτρέψουν να αντιληφθεί τη σημασία των γεγονότων, τα αίτια και τις συνέπειές τους με το π.χ. να υποδυθεί ο ίδιος το ιστορικό πρόσωπο σε ένα παιχνίδι ρόλων ή να συντάξει μια επιστολή εκ μέρους του προσώπου αυτού. Επιπλέον, διαφυλάσσεται η συνέχεια και η συνοχή στην εκπαιδευτική διαδικασία, μέσω της μετατόπισης από την «ύλη», σε θεματικά πεδία που παραμένουν σταθερά από τάξη σε τάξη και από βαθμίδα σε βαθμίδα.
– Δεύτερον, αναδιαρθρώνεται το περιεχόμενο των Προγραμμάτων Σπουδών. Εμπλουτίζεται και προσαρμόζεται στις σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις και κοινωνικές ανάγκες. Για παράδειγμα, στη Φυσική εισάγονται οι εφαρμογές της κβαντικής θεωρίας και στα Μαθηματικά ενισχύονται τα στοχαστικά μαθηματικά (στατιστική, πιθανότητες κτλ). Γενικεύεται η διαθεματικότητα και η διεπιστημονικότητα σε όλα τα γνωστικά πεδία.
– Τρίτον, γενικεύεται η ψηφιακή διάσταση των Προγραμμάτων Σπουδών. Ενσωματώνονται οι ψηφιακές τεχνολογίες και ο ψηφιακός εγγραμματισμός σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα, και διαμορφώνεται πλούσιο ψηφιακό υλικό. Για παράδειγμα, στα μαθήματα Μελέτη Περιβάλλοντος, Γεωγραφία και Γεωλογία-Γεωγραφία, οι μαθητές θα μπορούν να συμμετέχουν σε εικονικές περιηγήσεις ανά τον κόσμο και να εξασκούνται στη χαρτογραφία, αξιοποιώντας ψηφιακά εργαλεία. Παράλληλα, αποτυπώνονται ψηφιακά τα ίδια τα Νέα Προγράμματα Σπουδών.
Η υπουργός Παιδείας Νίκη Κεραμέως δήλωσε: «Με τα Νέα Προγράμματα Σπουδών, το σχολικό περιβάλλον εξελίσσεται σε ζωντανό εργαστήριο έρευνας, επικοινωνίας, δράσης και έκφρασης. Γίνεται ελκυστικό, συναρπαστικό: κεντρίζει το ενδιαφέρον και την περιέργεια των μαθητών, και ενθαρρύνει τους εκπαιδευτικούς να οραματιστούν και να πρωτοτυπήσουν. Μαζί με τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων, την εκμάθηση αγγλικών από τα πρώτα σχολικά χρόνια, τη μεγαλύτερη αυτονομία της σχολικής μονάδας, τις επιμορφώσεις εκπαιδευτικών και την εν γένει αναβάθμιση του σχολείου, επιδιώκουμε να μάθουμε τα παιδιά μας πώς να μαθαίνουν, να τα εφοδιάσουμε με σύγχρονες γνώσεις και δεξιότητες, χρήσιμες για το παρόν και το μέλλον τους. Η Παιδεία αλλάζει. Στην Πράξη».
