ΕΦΟΡΕΙΑ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ – Νέα εκθέματα στις «Λεπτομέρειες»

Συνεχίζεται από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων η ψηφιακή έκθεση «Λεπτομέρειες» με τις μηνιαίες αναρτήσεις στο κοινωνικό δίκτυο https://www.facebook.com/ amiogr.

Στα εκθέματα του Ιανουαρίου από τις συλλογές του Αρχαιολογικού Μουσείου Ιωαννίνων, ο αρχαιολόγος Χρήστος Κλείτσας επιλέγει και σχολιάζει κάποια μικροσκοπικά, αινιγματικά και

δυσερμήνευτα σημάδια (εγκοπές) στην επιφάνεια ενός πέλεκυ της Εποχής του Χαλκού. Το αντικείμενο ανήκει σε ευρύτερο σύνολο «θησαυρού» από το λεκανοπέδιο των Ιωαννίνων και εκτίθεται στην Αίθουσα 1, για τους προϊστορικούς χρόνους στην Ήπειρο.

Με αφορμή την λεπτομέρεια- απεικόνιση ενός μαχαιριού, μαζί με άλλα σκεύη εστίασης, στη σκηνή της «Φιλοξενίας του Αβραάμ» από εικόνα του 16ου αιώνα από την περιοχή της Άρτας, η αρχαιολόγος Βασιλική Δήμου έχει επιλέξει και σχολιάζει συνήθειες που σχετίζονται με το «βυζαντινό τραπέζι». Η εικόνα εκτίθεται στην Αίθουσα Γ του Βυζαντινού Μουσείου Ιωαννίνων.

Επιπλέον, μπορεί κάποιος να συμμετάσχει ενεργά στην παράλληλη δράση «Έχω μία απορία». Συγκεκριμένα: στο e- mail leptomeries 100@gmail.com όσοι/ες ενδιαφέρονται μπορούν να απευθύνουν ερωτήματα που αφορούν στα εκθέματα και την κάθε φορά λεπτομέρεια από την «ιστορία» τους και οι αρχαιολόγοι θα ανταποκριθούν σε εύθετο χρόνο με περισσότερες πληροφορίες.

Την ψηφιακή έκθεση και τη δράση επικοινωνίας συντονίζει Βαρβάρα Ν. Παπαδοπούλου, Αναπληρώτρια Προϊσταμένη Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων και επιμελούνται οι αρχαιολόγοι Ελένη Κοτζαμποπούλου και Δήμητρα

Παπαϊωάννου και ο φωτογράφος Παναγιώτης Τσιγκούλης.

Τα δύο εκθέματα

– «Ένα αινιγματικό μήνυμα από τα παλιά…»:

Χάλκινος μονόστομος πέλεκυς από το λεκανοπέδιο των Ιωαννίνων. Διαθέτει λειτουργική λεπίδα μπροστά και κυκλική οπή στειλέωσης στην πτέρνα για τη στερέωση της ξύλινης λαβής, η οποία δεν σώζεται. Ο πέλεκυς ανήκει σε γνωστό βαλκανικό τύπο, με μεγαλύτερη διάδοση στην Ήπειρο και στη Μακεδονία, αλλά και σε περιοχές της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας. Είναι κατασκευασμένος από κράμα χαλκού και αρσενικού (Cu-As), χρονολογούμενος πιθανότατα στο πρώτο μισό της 3ης προχριστιανικής χιλιετίας. Οι πελέκεις της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού θεωρούνται περισσότερο συμβολικά αντικείμενα και λιγότερο χρηστικά εργαλεία ή όπλα, εξαιτίας του αδύναμου κράματος, πριν την έλευση του ανθεκτικότερου μπρούντζου, ένωση χαλκού με κασσίτερο.

– «Συνήθειες από το βυζαντινό τραπέζι»:

Εικόνα του 16ου αιώνα από την Περιφερειακή Ενότητα  Άρτας. Απεικονίζονται οι Άγγελοι Κυρίου που επισκέφτηκαν τον Αβραάμ στη δρυ του Μαμβρή (Γέν. 18, 1-15) να δέχονται τη φιλοξενία του γενάρχη καθισμένοι στο πλούσιο τραπέζι. Πίσω το γηραιό ζεύγος, Αβραάμ και Σάρα, διακονεί με σεβασμό τους θεϊκούς απεσταλμένους κομίζοντας εδέσματα σε βαθιά σκουτέλια (πήλινο βαθύ πιάτο).

Στην εικονογραφική διατύπωση του θέματος της «Φιλοξενίας του Αβραάμ», άξια προσοχής είναι η λεπτομέρεια της απεικόνισης των μαχαιριών πάνω στο τραπέζι. Παραδείγματα βυζαντινών κοχλιαρίων (κουταλιών), μαχαιριών και πιρουνιών, πολυάριθμες αναπαραστάσεις σκηνών γευμάτων στη βυζαντινή τέχνη και μια σειρά γραπτών πηγών, καθιστούν φυσικό να υποθέσουμε ότι πράγματι τα μαχαιροπήρουνα χρησιμο-ποιούνταν στο βυζαντινό τραπέζι.