Ολοκληρώθηκε και παραδόθηκε προς χρήση το αρχαίο θέατρο των Γιτάνων στη Θεσπρωτία, στο οποίο πραγματοποιήθηκαν εργασίες ανάδειξης και αναστήλωσης και οι οποίες χρηματοδοτήθηκαν από το ΠΕΠ Ηπείρου 2014-2020.
Παρεμβάσεις έγιναν και στον περιβάλλοντα αρχαιολογικό χώρο, για ένα έργο που ήταν ενταγμένο στο πιλοτικό πρόγραμμα των «Πολιτιστικών Διαδρομών στα Αρχαία Θέατρα της Ηπείρου», με προϋπολογισμό 1,2 εκ. ευρώ.
Η ανάδειξη ενός αρχαιολογικού χώρου γνωστού για τη σπουδαιότητά του στους αρχαιολόγους της χώρας, όχι όμως και στους πολίτες, που μέχρι πρότινος δεν είχαν καν τη δυνατότητα να προσεγγίσουν τον αρχαιολογικό χώρο, ανοίγει μία νέα σελίδα στη σύγχρονη πολιτισμική ιστορία του τόπου.
Την Τρίτη, το Σωματείο «Διάζωμα» πραγματοποίησε την διαδικτυακή διάλεξη – παρουσίαση του έργου αποκατάστασης και ανάδειξης του θεάτρου με κεντρικούς εισηγητές τον Έφορο Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας Γιάννη Χουλιαρά και την Προϊσταμένη του Τμήματος Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας Γεωργία Πλιάκου.
Η πρώτη επίσημη εκδήλωση που θα σηματοδοτήσει την επανάχρηση του μνημείου έχει προγραμματιστεί για τον Αύγουστο, όπου θα παρουσιαστεί η θεατρική παράσταση «Αχιλλεύς».
Την εκδήλωση προλόγισε ο πρόεδρος του «Διαζώματος», Σταύρος Μπένος, κάνοντας μία μικρή αναφορά στις επιπτώσεις που προκάλεσε η πανδημία και στη λειτουργία του Σωματείου, κυρίως όμως στην κοινωνία και στις ανθρώπινες σχέσεις, που δοκιμάστηκαν σκληρά.
Για το έργο στο αρχαίο θέατρο, ο κ. Μπένος έκανε λόγο για ένα σπουδαίο μνημείο που παραδίδεται προς χρήση, σε μία μαγευτική περιοχή, δίπλα στον ποταμό Καλαμά, συνδυάζοντας ταυτόχρονα ένα κορυφαίο μνημείο του πολιτισμού και ένα μνημείο της φύσης.
Οι εργασίες
Για το παρελθόν του αρχαιολογικού χώρου των Γιτάνων, αλλά κυρίως για το ανασκαφικό έργο και τις εργασίες αναστήλωσης του θεάτρου μίλησαν στη συνέχεια ο κ. Χουλιαράς και η κα Πλιάκου.
Οι εργασίες στο αρχαίο θέατρο επικεντρώθηκαν στις τρεις κεντρικές κερκίδες, όπου στο κάτω διάζωμα έγινε πλήρης αποκατάσταση του μνημείου, ενώ στο άνω διάζωμα πραγματοποιήθηκαν προπαρασκευαστικές εργασίες. Καθόλη τη διάρκεια του έργου έγιναν εκτεταμένες εργασίες συντήρησης αρχιτεκτονικών μελών και κινητών ευρημάτων.
Για την πληροφόρηση του κοινού τοποθετήθηκαν ενημερωτικές πινακίδες στην περιοχή του θεάτρου.
Επίσης, έγινε βελτίωση των συνοδών υποδομών, περιλαμβάνοντας την επέκταση των υφιστάμενων δικτύων κοινής ωφέλειας, την εγκατάσταση αντικεραυνικής προστασίας, τη λήψη μέτρων προστασίας των χαμηλότερων υψομετρικά τμημάτων του θεατρικού οικοδομήματος από τα όμβρια ύδατα καθώς και τη βελτίωση της βατότητας της διαδρομής εξόδου από το θέατρο και του δρόμου πρόσβασης στον οχυρωμένο οικισμό. Επιπλέον έγινε αποκατάσταση – επέκταση της υπάρχουσας περίφραξης του αρχαιολογικού χώρου και τοποθετήθηκε μία δευτερεύουσα βοηθητική θύρα εισόδου.
Η αρχαία πόλη
Η αρχαία πόλη των Γιτάνων βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο της Θεσπρωτίας, σε μικρή απόσταση από τα ελληνοαλβανικά σύνορα.
Αποτέλεσε πολιτικό κέντρο του Κοινού των Θεσπρωτών από την ίδρυσή της γύρω στα μέσα του 4ου αι. π.Χ., έως την κατάληψή της από τους Ρωμαίους το 168/7 π.Χ. Ο οικισμός περιβαλλόταν από ισχυρή οχύρωση και διέθετε οργανωμένο πολεοδομικό σύστημα. Τα δημόσια οικοδομήματα, όπως το πρυτανείο – αρχείο, η αγορά, οι ναοί της Θέμιδος και της Παρθένου, συγκεντρώνονται στο δυτικό τμήμα της πόλης.
Το θέατρο των Γιτάνων οικοδομήθηκε σε μια πλεονεκτική θέση, έξω από τα τείχη, δίπλα στον πλωτό κατά την αρχαιότητα ποταμό Θύαμι και σε συνάφεια με τα υπόλοιπα δημόσια οικοδομήματα, καθώς εξυπηρετούσε, πέραν της διδασκαλίας αρχαίου δράματος, πολιτικές συγκεντρώσεις των Ηπειρωτών.
