Η μια εικόνα απεικονίζει τον Χριστό Παντοκράτορα και η άλλη την Παναγία Πορταΐτισσα, χρονολογούνται από τον 18ο αιώνα και παραδόθηκαν ήδη στο Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στο Düsseldorf
Δύο δεσποτικές εικόνες που απεικονίζουν η μία τον Χριστό Παντοκράτορα και η άλλη την Παναγία Πορταΐτισσα, χρονολογούμενες στον 18ο αιώνα, παραδόθηκαν στις 5 Οκτωβρίου, στο Γενικό Προξενείο της Ελλάδας στο Düsseldorf της Γερμανίας.
Οι δύο εικόνες που είχαν κλαπεί, μαζί με άλλα αντικείμενα, τον Νοέμβριο του 2007 από την Ι. Μονή Κοίμησης της Θεοτόκου στο Μακρίνο Ανατολικού Ζαγορίου Ιωαννίνων ήταν καταγεγραμμένες και φωτογραφημένες από την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων και μετά την κλοπή τους είχαν αναρτηθεί στη βάση αναζητούμενων έργων τέχνης της Ιντερπόλ.
Για τον επαναπατρισμό των εικόνων η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη δήλωσε τα εξής: «Το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού έχει θέσει, εδώ και χρόνια, στην απόλυτη προτεραιότητά του τον περιορισμό -με κάθε δυνατό τρόπο της αρχαιοκαπηλίας-, τον εντοπισμό και τον επαναπατρισμό πολιτιστικών αγαθών που έχουν παρανόμως εξαχθεί από την ελληνική επικράτεια. Την δεκαετία 2000-2010 τα Μοναστήρια της Ηπείρου αποτέλεσαν πεδίο εκτεταμένων κλοπών φορητών εικόνων και άλλων αντικειμένων λατρείας. Χάρη στην συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού με όλες τις συναρμόδιες αρχές, εντός και εκτός Ελλάδας, και την Περιφέρεια Ηπείρου έχει εντοπιστεί, ένας σημαντικός αριθμός από αυτές τις εικόνες, σε γκαλερί και οίκους δημοπρασιών του εξωτερικού και έχει ήδη επαναπατριστεί. Θερμά συγχαρητήρια στην Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών του ΥΠΠΟΑ, καθώς και σε όλους όσους συνέβαλαν στον εντοπισμό και τον επαναπατρισμό των δύο δεσποτικών εικόνων από το Μακρινό Ιωαννίνων».
Τον Απρίλιο του 2020 οι δύο εικόνες εντοπίστηκαν από τη Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και το Τμήμα Πολιτιστικής Κληρονομιάς και Αρχαιοτήτων της Διεύθυνσης Ασφάλειας Αττικής, στο πλαίσιο ελέγχου καταλόγου δημοπρασίας, που επρόκειτο να πραγματοποιηθεί τον ίδιο μήνα στο Düsseldorf.
Με δεδομένη την πλήρη τεκμηρίωση των έργων, η Διεύθυνση Τεκμηρίωσης και Προστασίας Πολιτιστικών Αγαθών σε συνεργασία με την Διεύθυνση Διεθνούς Αστυνομικής Συνεργασίας/Τμήμα Ιντερπόλ και την Εισαγγελία Πρωτοδικών Ιωαννίνων προέβη σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες προκειμένου να επιστραφούν οι εικόνες και να διερευνηθούν όλες οι πτυχές της υπόθεσης.
Ο γερμανικός οίκος δημοπρασιών μετά την πλήρη τεκμηρίωση της παράνομης προέλευσης των εικόνων, προχώρησε στην παράδοσή τους στη Γενική Πρόξενο της Ελλάδας στο Düsseldorf, Μαρία Παπακωσταντίνου, παρουσία της Προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, Βαρβάρας Παπαδοπούλου και του πληρεξουσίου δικηγόρου του Ελληνικού Δημοσίου, Δ. Κούρου.
Ο επαναπατρισμός
Οι δύο εικόνες θα επιστρέψουν σύντομα στην Ελλάδα και θα αποδοθούν στην Ι. Μονή Κοίμησης της Θεοτόκου στο Μακρίνο Ιωαννίνων.
Ειδικότερα, οι δύο εικόνες πιθανότατα θα φτάσουν στα Γιάννενα εντός των επόμενων ημερών, και θα παραδοθούν στην Εκκλησιαστική Επιτροπή του Ιερού Ναού Κοιμήσεως Θεοτόκου στο Μακρίνο ή θα παραμείνουν προς φύλαξη ίσως και έκθεση για κάποιο διάστημα στο Βυζαντινό Μουσείο Ιωαννίνων.
Στην ακροαματική διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη αυτές τις ημέρες στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Ιωαννίνων, αναδείχθηκε από μάρτυρες κατηγορίας και συγκεκριμένα από τον κ. Πανουτσόπουλο της Διεύθυνσης Τεκμηρίωσης του υπ. Πολιτισμού και από αρχαιολόγο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων, ο ρόλος της γκαλερί στο Ντίσελντορφ, που όπως έχει διαπιστωθεί ήταν αποδέκτης πολλών από τις κλεμμένες εικόνες από την Ελλάδα, αλλά και ενδιάμεσος σταθμός στην πορεία άλλων προς τη Ρωσία.
Πολλές εικόνες έχουν εντοπιστεί στη Μόσχα, στο Μουσείο Ρωσικής Εικόνας, που ανήκει σε ιδιώτη, ενώ άλλες έχουν γίνει δωρεά προς το Πατριαρχείο Μόσχας.
Στις περιπτώσεις αυτές και επειδή η Ρωσία δεν αναγνωρίζει ούτε υποχρεούται να ακολουθεί τις συμφωνίες των ευρωπαϊκών χωρών, ισχύουν οι συμβάσεις και οι συνθήκες της Unesco με τις διαδικασίες όμως ταυτοποίησης και επαναπατρισμού των κλεμμένων εικόνων και άλλων ιερών κειμηλίων, να είναι πολύχρονες.
Σε ανάρτησή του ο περιφερειάρχης Αλ. Καχριμάνης, παρουσιάζει τις φωτογραφίες των δύο εικόνων που επαναπατρίστηκαν και μνημονεύει το όνομα του Κώστα Φάνη Ζαμπίρη, που είχε ασχοληθεί εν ζωή, προσωπικά με την περίπτωση του Μακρίνου.
