Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, η επιστημονική κοινότητα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, δίνοντας στη δημοσιότητα στοιχεία που σοκάρουν – Από το κάπνισμα ένας στους τέσσερις θανάτους ανδρών – Δράση ενημέρωσης για τις βλαπτικές συνέπειες του καπνίσματος, από την «Σχεδία»
Σχεδόν ένας στους τέσσερις θανάτους ανδρών και το 7,5% των θανάτων μεταξύ των γυναικών στη χώρα μας έχουν ως αιτία το κάπνισμα. Περίπου δυόμισι χρόνια μετά την έναρξη της υγειονομικής κρίσης του κορωνοϊού, οι ειδικοί είναι σίγουροι ότι το κάπνισμα συσχετίζεται με την αρνητική εξέλιξη και τις δυσμενείς επιπτώσεις από Covid-19.
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, οι καπνιστές έχουν έως 1,4 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν σοβαρά συμπτώματα από την Covid-19. και έως 2,4 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να εισαχθούν στη μονάδα εντατικής θεραπείας και να χρειαστούν μηχανική αναπνευστική υποστήριξη ή και να χάσουν τη ζωή τους. Η Covid-19, επομένως, ανέδειξε την ευπάθεια των καπνιστών, οι οποίοι έχουν έως και 50% υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν σοβαρή ασθένεια και θάνατο από τον ιό, ενώ μελέτες δείχνουν ότι ο κίνδυνος εμφάνισης long COVID είναι υψηλότερος στους καπνιστές σε σχέση με τους μη καπνιστές.
Τα στοιχεία αυτά αναφέρουν οι ειδικοί επιστήμονες της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας και της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, με αφορμή τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος που εφέτος εστιάζει στις επιπτώσεις του τσιγάρου στο περιβάλλον.
«Μέχρι σήμερα έχει δοθεί έμφαση στις αρνητικές επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία των ανθρώπων, χωρίς να δίνεται ανάλογη έμφαση στις δραματικές επιπτώσεις που έχει η συνήθεια αυτή στο περιβάλλον και στην κλιματική αλλαγή», τόνισε σε εκδήλωση της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας η καθηγήτρια Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ, Αννα Καρακατσάνη.
Όπως σημείωσε, «εκτός από τη ρύπανση που προκαλείται στον ατμοσφαιρικό αέρα κατά την καύση του τσιγάρου ή στο περιβάλλον από τα αποτσίγαρα, οι μεγάλες εκτάσεις γης που αποψιλώνονται παγκοσμίως και δεσμεύονται από την καλλιέργεια του καπνού, οι ρύποι που εκλύονται κατά τη διαδικασία επεξεργασίας των φύλλων του καπνού και της παραγωγής των καπνικών προϊόντων, αλλά και κατά τις μεταφορές των πρώτων υλών και του τελικού προϊόντος από τις καπνοβιομηχανίες αποτελούν παράγοντες που συμβάλλουν στην αύξηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και την κλιματική αλλαγή. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2014 για να παραχθούν 6 τρισεκατομμύρια τσιγάρα από σχεδόν 500 βιομηχανίες απαιτήθηκαν 32,4 μεγατόνοι φύλλων καπνού προερχόμενοι από 125 κράτη, συμβάλλοντας τελικά στην κλιματική αλλαγή με 84 μεγατόνους εκπομπών ισοδύναμων με διοξείδιο του άνθρακα».
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας, Στυλιανός Λουκίδης, υπογράμμισε ότι «το κάπνισμα είναι εδώ και έναν αιώνα μια πανδημική κρίση που κοστίζει ζωές, επιβαρύνει τα συστήματα υγείας και τη δημόσια υγεία γενικότερα αλλά και το περιβάλλον. Η κινητοποίηση όλων μας για τον περιορισμό της, λοιπόν, είναι καίριας σημασίας».
Οι ειδικοί επιστήμονες αναφέρθηκαν και στο θέμα των νέων καπνικών προϊόντων (ηλεκτρονικό και θερμαινόμενο τσιγάρο), επισημαίνοντας ότι οδηγούν και αυτά σε εξάρτηση. Όπως ανέφερε η αναπληρώτρια καθηγήτρια Πνευμονολογίας του ΕΚΠΑ, Παρασκευή Κατσαούνου, η χρήση του θερμαινόμενου τσιγάρου στην Ελλάδα αυξήθηκε από το 0,9% το 2016 στο 4% το 2018. «Στα καινούργια καπνικά προϊόντα χρησιμοποιείται, όπως και στο κλασικό τσιγάρο, η εισπνευστική οδός και άρα η πνευμονική κυκλοφορία, που οδηγεί σε ανάλογα επίπεδα νικοτίνης στο αίμα και, επομένως, εξάρτησης», τόνισε.
Σημαντική δράση από το Κέντρο Πρόληψης «Σχεδία»
Εν τω μεταξύ, μια δράση ενημέρωσης για τις βλαπτικές συνέπειες του καπνίσματος και τα οφέλη από τη διακοπή του υλοποίησε το Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας «Σχεδία», με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Καπνίσματος, όπως έχει θεσπιστεί η 31η Μαΐου από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Μέλη της διοίκησης και του επιστημονικού προσωπικού του Κέντρου Πρόληψης βρέθηκαν για τρεις ώρες στον πεζόδρομο της Μάρκου Μπότσαρη, έξω από τη Ζωσιμαία Βιβλιοθήκη, μοιράζοντας φυλλάδια και ενημερώνοντας τους πολίτες, σε μια προσπάθεια ευαισθητοποίησης των πολιτών και κυρίως των νεαρών ηλικιών.
«Σύμφωνα με την Ε.Ε., το κάπνισμα είναι ένας πολύ σοβαρός παράγοντας θνησιμότητας και νοσηρότητας στην Ευρώπη.
Περίπου 20 εκατομμύρια περίπου θάνατοι παγκοσμίως οφείλονται στο κάπνισμα, με το 40% των καρκίνων και το 60-90% των καρκίνων του πνεύμονα να σχετίζονται με τον βλαπτικό αυτό εθισμό. Ειδικότερα για την Ελλάδα, το 1/5 των θανάτων, δηλαδή 20.000 περίπου θάνατοι τον χρόνο θα μπορούσαν να αποφευχθούν, με τη διακοπή του καπνίσματος.
«Το κάπνισμα είναι μια αιτία θνησιμότητας που μπορεί να αποφευχθεί και μια συνήθεια που μπορεί να πάψει με την κατάλληλη διαδικασία και την κατάλληλη ενημέρωση», τόνισε η πρόεδρος του Κέντρου Πρόληψης «Σχεδία» Σοφία Μαρκούλα, επισημαίνοντας τη σημασία της πρόληψης για την αποφυγή της εξάρτησης του καπνίσματος για όσους δεν την έχουν αποκτήσει και κυρίως για τα άτομα νεαρής ηλικίας, που καταλήγουν να αντιμετωπίζουν πολύ μεγάλη δυσκολία στη διαδικασία απεξάρτησης.
Το μήνυμα ότι το κάπνισμα δεν προσδίδει στυλ, παρά μόνο δημιουργεί προβλήματα, θέλησε να στείλει από την πλευρά της η ταμίας του Δ.Σ. του Κ.Π. «Σχεδία» Ανθή Μάστακα, λέγοντας ότι οι νέοι είναι υποψιασμένοι σε σχέση με το παρελθόν.
Την ανάγκη ανανέωσης και προσαρμογής των προγραμμάτων πρόληψης στα νέα δεδομένα, επισήμανε, από την πλευρά της, η ψυχολόγος – συστημική θεραπεύτρια στο Κέντρο Πρόληψης «Σχεδία» Βίκυ Μπασογιάννη, σημειώνοντας ότι οι έφηβοι φαίνεται να μειώνουν τη χρήση του παραδοσιακού τσιγάρου, ωστόσο αυξάνεται η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου. Είναι κάτι που προβληματίζει και πρέπει τα προγράμματα πρόληψης να εστιάσουν στο ηλεκτρονικό, στο θερμαινόμενο τσιγάρο και στον ναργιλέ, που τα παιδιά φαίνεται να θεωρούν ακίνδυνη τη χρήση τους», τόνισε χαρακτηριστικά.
Ανέφερε, επίσης, ότι γενικότερα οι πολίτες είναι ενημερωμένοι για τις βλαπτικές δράσεις του τσιγάρου, ωστόσο σε μια περίοδο οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, στην οποία προστέθηκε και η πανδημία, δημιουργούνται συνθήκες που ευνοούν την εξάρτηση. «Γι’ αυτό και χρειάζεται πολύ μεγάλη προσπάθεια, από εμάς, από δομές πρόληψης, όπως η “Σχεδία”, αλλά και από δομές που παρέχουν και θεραπεία και αντιμετώπιση», κατέληξε η κα. Μπασογιάννη.
Επιμέλεια: Βασίλης Λούπας
