«Αποκαλυπτήρια» για τον φυτικό πλούτο της Ηπείρου

Η κοινή προσπάθεια Περιφέρειας και Πανεπιστημίου αποδίδει στην τοπική κοινωνία μία πλήρη καταγραφή της χλωρίδας και των μοναδικών ιδιοτήτων κάθε φυτού – Προβληματίζει η «βιοπειρατεία» με την παράνομη συλλογή και εμπορία αρωματικών φυτών

 

Μία πρωτότυπη και μοναδική στο είδος της, φυτοβιβλιοθήκη που περιλαμβάνει 1.617 αρωματικά φυτά που εντοπίστηκαν στην Ήπειρο, είναι πλέον στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου, προς το παρόν όμως ανήκει στην Περιφέρεια Ηπείρου και στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, που υλοποίησαν από κοινού ένα εμβληματικό πρόγραμμα.
Η καταγραφή, η ανάλυση των ιδιοτήτων και η αξιοποίησή τους για τη δημιουργία καινοτόμων προϊόντων σε διάφορους τομείς, αποτέλεσε το βασικό στόχο του προγράμματος τα αποτελέσματα του οποίου παρουσιάστηκαν στην ημερίδα που έγινε το πρωί της Τρίτης στα Γιάννενα.
Ο πλούτος της βιοποικιλότητας στην Ήπειρο είναι και άγνωστος και αναξιοποίητος, όμως πλέον υπάρχει μία εξαιρετική βάση δεδομένων στην οποία αποτυπώνονται όλα τα κρίσιμα στοιχεία που αναδεικνύουν τη χλωρίδα της Ηπείρου και την αξία της. Μία αξία που ήταν γνωστή στο παρελθόν σε αρκετούς Ηπειρώτες και μη που χρησιμοποιούσαν τα φυτά κυρίως για τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες, όπως οι περίφημοι «βικογιατροί» του Ζαγορίου και πλέον είναι γνωστή και στους επιτήδειους που εμπορεύονται παράνομα τον πλούτο αυτό ακόμη και στο διαδίκτυο.
Η χαρτογράφηση του φυτικού πλούτου της Ηπείρου προσδίδει πλέον άλλες δυνατότητες αξιοποίησής τους και σε εμπορικό επίπεδο, με πολλές εταιρίες να έχουν ήδη εκδηλώσει σχετικό ενδιαφέρον.
Η παρουσίαση των αποτελεσμάτων του έργου έγινε σε μία κατάμεστη αίθουσα στο ξενοδοχείο Du Lac με τον Αλ. Καχριμάνη και την Αν. Μπατιστάτου, πρύτανη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων να απευθύνουν χαιρετισμό, όπως και ο κ. Φλούδας, Κοσμήτορας της Σχολής Θετικών Επιστημών.
Ο μοναδικός πλούτος
Η πρώτη εισήγηση έγινε από τον Ευάγγελο Σακκά, υπεύθυνο του έργου από την Περιφέρεια Ηπείρου που έκανε τη γενική παρουσίαση με την Περιφέρεια και το Πανεπιστήμιο και το Τμήμα Χημείας ειδικότερα να αποκτούν έναν υπερσύγχρονο εξοπλισμό και την τεχνογνωσία αξιοποίησής του για την ανάλυση της χλωρίδας της Ηπείρου.
Συνολικά στην Ελλάδα έχουν καταγραφεί 7.911 είδη και υποείδη του φυτικού πλούτου εκ των οποίων 4.204 απαντώνται στη Βόρεια και τη Νότια Πίνδο που αποτέλεσε και πεδίο της έρευνας και συλλογής των φυτών.
Στη Βόρεια Πίνδο εντοπίστηκαν 146 μοναδικά είδη της χλωρίδας και άλλα 36 στη Νότια Πίνδο, είδη που είναι ενδημικά και χρήζουν της απολύτου προστασίας, ενώ απαντώνται ακόμη 33 ενδημικά είδη και στις δύο περιοχές, με το συνολικό αριθμό των μοναδικών ειδών να φτάνει τα 215.
Τον καμβά της χλωρίδας της Ηπείρου και της μοναδικότητάς του ανέλυσε από την Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας της Περιφέρειας Ηπείρου, ο Ευστάθιος Βασδέκης, παρουσιάζοντας μερικά από τα ενδημικά είδη της χλωρίδας και τις φαρμακευτικές τους ιδιότητες.
Το μεγάλο πρόβλημα ακούει στον όρο της «βιοπειρατείας» όπως σημείωσε ο κ. Βασδέκης, λέγοντας ότι αυτή τη στιγμή από τα 1.465 ενδημικά είδη που υπάρχουν καταγεγραμμένα στη χώρα, τα 588 πωλούνται παρανόμως στο διαδίκτυο.
Η βοήθεια του «Αγαμέμνονα»
Σημαντική ήταν η βοήθεια που παρείχε στο έργο, ο «Αγαμέμνων» μία αρσενική αρκούδα που καταγράφηκε από κάμερες παρακολούθησης του Συλλόγου «Αγριόγιδο στα Βουνά», σε μία ασυνήθιστη στιγμή, λίγο μετά αφού ξύπνησε από τον χειμέριο ύπνο του. Ο «Αγαμέμνων» άρχισε να τρίβει το σώμα του σε ένα πυκνό από βλάστηση σημείο, και η ανάλυση έδειξε, ότι επέλεξε το συγκεκριμένο σημείο γιατί εκεί βρισκόταν ένα φυτό που είναι γνωστό για τις εντομοαπωθητικές του ιδιότητες.
Η χαρτογράφηση
Για τη χαρτογράφηση του φυτικού πλούτου της Ηπείρου και για ένα υλικό που μπορεί να αποτελέσει πεδίο έρευνας για πολλές μελλοντικές γενιές επιστημόνων, μίλησε ο Ανδρέας Τζάκος, Καθηγητής στο Τμήμα Χημείας. «Μιλάμε για μία τεράστια και ανεξερεύνητη βιοποικιλότητα στην Ήπειρο πλην των επιτήδειων που τη γνωρίζουν ή ξέρουν κάποια πράγματα σχετικά με αυτήν και τα εκμεταλλεύονται. Στο εργαστήριό μας πλέον έχουμε μία φυτοβιβλιοθήκη που είναι σπάνια και έχουμε επίσης μία πλατφόρμα υψηλής τεχνολογίας στην οποία έχουμε καταγράψει το βιοχημικό προφίλ κάθε φυτού, με στόχο την προστασία του», ανέφερε.
Πρωτότυπες δράσεις
Στο πλαίσιο του ίδιου έργου έχουν υλοποιηθεί και διάφορες πρωτότυπες δράσεις όπως αυτή που παρουσίασε ο Ιωάν. Χεκίμογλου από τις ιχθυοκαλλιέργειες της Σαγιάδας. Όπως ανέφερε, χρησιμοποιήθηκαν αρωματικά φυτά (θυμάρι, κανέλα, αρτεμίσια) σε τροφές ψαριών και το αποτέλεσμα σε ερευνητικό επίπεδο είναι εντυπωσιακό, τόσο στο επίπεδο της γεύσης, όσο και στις ιδιότητες που λαμβάνει ο καταναλωτής με την κατανάλωσή τους.