Η δημογραφική κρίση, που πλήττει τη χώρα για πάνω από μία δεκαετία, αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την οικονομία και την κοινωνία – Οι προβλέψεις δείχνουν ότι αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα, η κατάσταση θα είναι μη αναστρέψιμη – Ποια τα μέτρα που προτείνονται
Κοντά σε μια μη αναστρέψιμη κατάσταση βρίσκεται η χώρα μας, αναφορικά με το δημογραφικό και την αντιμετώπισή του.
Για μια ακόμη φορά, μέσω της Κεντρικής Ένωσης Δήμων, αναδείχθηκε το γεγονός πως η δημογραφική κρίση, που πλήττει τη χώρα εδώ και πάνω από μία δεκαετία, αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την οικονομία και την κοινωνία.
Η μείωση του πληθυσμού, που ξεκίνησε το 2010, δημιουργεί γεωστρατηγικά, κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα, τη στιγμή που οι συνέπειες της δημογραφικής συρρίκνωσης είναι πολυεπίπεδες, επηρεάζοντας την οικονομική παραγωγικότητα, την πρόοδο των πολιτών, το ασφαλιστικό σύστημα και την κοινωνική συνοχή.
Τα παραπάνω τονίσθηκαν σε διημερίδα που συνδιοργάνωσαν το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης και η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, με τη συμμετοχή αιρετών από όλη τη χώρα και σε συνεργασία με τον Δήμο Ξάνθης και την ΠΕΔ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, διημερίδα που επικεντρώθηκε στο ιδιαίτερα επίκαιρο και κρίσιμο ζήτημα για τη χώρα μας, το δημογραφικό.
Στην εκδήλωση απεύθυνε χαιρετισμό η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη, ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ Λάζαρος Κυρίζογλου, ο πρόεδρος του ΙΤΑ, Ηλίας Αποστολόπουλος, ο Δήμαρχος Ξάνθης Στράτος Κοντός, ο Πρόεδρος της ΠΕΔ Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και Δήμαρχος Νέστου, Σάββας Μιχαηλίδης, ο Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Εσωτερικών, Σάββας Χιονίδης, ο γενικός γραμματέας της ΚΕΔΕ, Δημήτρης Καφαντάρης, ο Γενικός Γραμματέας του υπουργείου Οικογένειας και Κοινωνικής Συνοχής, Γλούμης Ατσαλάκης, ο πρόεδρος του επιστημονικού συμβουλίου του ΙΤΑ Μιχάλης Αγγελόπουλος, βουλευτές, ο Πρόεδρος της ΕΕΤΑΑ Δημήτρης Μαραβέλιας, ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΕΤΑΑ Αναστάσιος Μαυρίδης και εκπρόσωποι κομμάτων και της Εκκλησίας.
Καίρια σημεία της διημερίδας αποτέλεσαν η παρουσίαση της Μελέτης του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης με θέμα το δημογραφικό ζήτημα, την οποία παρουσίασε ο Γιάννης Ψυχάρης, Καθηγητής Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου και Β’ Αντιπρόεδρος του Επιστημονικού Συμβουλίου του Ι.Τ.Α.
Άμεση εφαρμογή μέτρων
Κατά την έναρξη της εκδήλωσης, ο Πρόεδρος του ΙΤΑ Ηλίας Αποστολόπουλος, τόνισε την επιτακτική ανάγκη για άμεση εφαρμογή μέτρων αναστροφής της δημογραφικής πτώσης.
Ο κ. Αποστολόπουλος αναφέρθηκε στο πόσο κρίσιμο είναι να υπάρξει ένα ολιστικό σχέδιο δράσης που θα περιλαμβάνει στοχευμένες πολιτικές για κάθε περιοχή της χώρας, λαμβάνοντας υπόψη τις ιδιαιτερότητες και τις ανάγκες κάθε τοπικής κοινωνίας.
«Η Τοπική Αυτοδιοίκηση δεν μπορεί να παραμείνει θεατής μπροστά σε αυτό το εθνικό ζήτημα», υπογράμμισε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας πως οι Δήμοι καλούνται να αναλάβουν δράση, συμμετέχοντας ενεργά στο δημόσιο διάλογο και προτείνοντας ουσιαστικές λύσεις.
Η Σοφία Ζαχαράκη, Υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, εξέφρασε την υποστήριξή της στις προσπάθειες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και υπογράμμισε τη σημασία της ενίσχυσης των οικογενειακών πολιτικών, της στήριξης των νέων ζευγαριών, και της βελτίωσης των συνθηκών εργασίας και στέγασης, ως βασικούς παράγοντες για την ανάσχεση της υπογεννητικότητας.
Οι προτάσεις της μελέτης
Η μελέτη του ΙΤΑ προτείνει συγκεκριμένα μέτρα που μπορούν να υιοθετηθούν σε τοπικό επίπεδο για την αντιμετώπιση της δημογραφικής κρίσης.
Μεταξύ των προτάσεων περιλαμβάνονται:
Βελτίωση των υποδομών Παιδείας και Υγείας: Η πρόσβαση σε ποιοτική εκπαίδευση και υπηρεσίες υγείας αποτελεί βασικό κίνητρο για την παραμονή και εγκατάσταση νέων οικογενειών σε περιοχές που πλήττονται από τη μείωση του πληθυσμού.
Προγράμματα στέγασης και προσέλκυσης νέων κατοίκων: Η ενίσχυση της στεγαστικής πολιτικής με την παροχή κινήτρων για νέους κατοίκους σε περιοχές με δημογραφικά προβλήματα, όπως φορολογικές ελαφρύνσεις και επιδοτήσεις για νέα ζευγάρια.
Προσέλκυση επενδύσεων και δημιουργία θέσεων εργασίας: Η στήριξη της τοπικής οικονομίας μέσω της προσέλκυσης επενδύσεων και της ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με σκοπό τη δημιουργία θέσεων εργασίας, θα μπορούσε να συμβάλει καθοριστικά στην παραμονή του πληθυσμού και στη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης.
Ανάδειξη των τοπικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων: Η αξιοποίηση των φυσικών και πολιτιστικών πόρων κάθε περιοχής μπορεί να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα για την ανάπτυξη του τοπικού τουρισμού και την ενίσχυση της τοπικής οικονομίας.
Smart Cities και Τεχνολογία: Η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, όπως η έξυπνη διαχείριση των πόλεων, μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των πολιτών, καθιστώντας τις περιοχές πιο ελκυστικές για νέους κατοίκους.
Ενίσχυση του αισθήματος ασφάλειας και κοινωνικής συμμετοχής: Η ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής μέσω προγραμμάτων συμμετοχής των πολιτών, αλλά και της βελτίωσης της ασφάλειας, μπορεί να συμβάλει στη δημιουργία βιώσιμων τοπικών κοινοτήτων.
Υποστήριξη της Υγιούς Γήρανσης: Η φροντίδα των ηλικιωμένων και η δημιουργία προγραμμάτων που προωθούν τη συμμετοχή τους στην κοινωνική ζωή θα ενισχύσει το αίσθημα εκτίμησης και σεβασμού προς τους ηλικιωμένους, αναβαθμίζοντας παράλληλα την ποιότητα ζωής τους.
Επόμενα βήματα
Στη διημερίδα αναδείχθηκε η ανάγκη για συνεργασία ανάμεσα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, την Κεντρική Κυβέρνηση και την επιστημονική κοινότητα, προκειμένου να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το δημογραφικό πρόβλημα.
Ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ, Λάζαρος Κυρίζογλου, τόνισε ότι οι Δήμοι μπορούν να λειτουργήσουν ως μοχλοί ανάπτυξης και καινοτομίας, και ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι ο καταλληλότερος θεσμός για να φέρει σε επαφή τις τοπικές κοινωνίες με τις κεντρικές πολιτικές και να προσαρμόσει τις λύσεις στις ανάγκες των πολιτών.
Ο κ. Αποστολόπουλος επεσήμανε επίσης ότι η ΚΕΔΕ και το ΙΤΑ προγραμματίζουν τη σύσταση ενός κεντρικού οργάνου παρακολούθησης και συντονισμού των δράσεων που θα ληφθούν για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος, σε στενή συνεργασία με τους Δήμους και την πολιτεία. Μεγάλο μέρος της προσπάθειας αυτής θα επικεντρωθεί στην αξιοποίηση ευρωπαϊκών και εθνικών χρηματοδοτικών προγραμμάτων που θα δώσουν τη δυνατότητα υλοποίησης δράσεων σε τοπικό επίπεδο.
Η διημερίδα για το «Δημογραφικό και Τοπική Αυτοδιοίκηση» έφερε στο προσκήνιο την επιτακτική ανάγκη για δράση και συνεργασία σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας, προκειμένου να αντιστραφεί η αρνητική δημογραφική πορεία της χώρας.
Με τις προτάσεις και τις πολιτικές που αναδείχθηκαν, η Τοπική Αυτοδιοίκηση καλείται να αναλάβει πρωταγωνιστικό ρόλο στη μάχη για τη δημογραφική ανασυγκρότηση της Ελλάδας. Η ανάσχεση της δημογραφικής πληγής αποτελεί ζήτημα εθνικής σημασίας, και η εφαρμογή των κατάλληλων μέτρων είναι η μόνη οδός προς ένα βιώσιμο και ευημερούν μέλλον για όλους τους Έλληνες.
Επιμέλεια: Βασίλης Λούπας
