Σε κλίμα συγκίνησης το «ύστατο χαίρε» στον πρώην πρωθυπουργό από συγγενείς, φίλους, τον πολιτικό κόσμο της χώρας και πλήθος πολιτών
Το «ύστατο χαίρε» στον πρώην πρωθυπουργό, Κώστα Σημίτη, απηύθυναν το μεσημέρι της Πέμπτης στη Μητρόπολη Αθηνών συγγενείς, φίλοι, πολιτικοί συνοδοιπόροι και αντίπαλοι, καθώς και απλοί πολίτες.
Λίγο μετά τις 11:00 το πρωί της Πέμπτης, το φέρετρο με τη σορό του Κώστα Σημίτη -ο οποίος απεβίωσε σε ηλικία 88 ετών, τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής- καλυμμένο με την ελληνική σημαία, έφτασε στη Μητρόπολη, ενώ η σύζυγός του, Δάφνη και οι δύο κόρες του δέχονταν τα συλλυπητήρια.
Κατά τον επικήδειο λόγο της που διαδέχτηκε την εξόδιο ακολουθία, χοροστατούντος του Αρχιεπισκόπου Ιερώνουμου, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου έκανε μνεία στο «βαθύ αποτύπωμα» του Κώστα Σημίτη στη Μεταπολίτευση.
«Αποχαιρετάμε σήμερα με θλίψη και τιμή μία μεγάλη προσωπικότητα της σύγχρονης ιστορίας μας» τόνισε. Μιλώντας για το έργο του, σημείωσε ότι «με κύρια αναφορά του την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία και το ρεύμα του εκσυγχρονισμού, ο Κώστας Σημίτης εισήγαγε στην πολιτική μας συνείδηση και κουλτούρα μία νέα μέθοδο και αντίληψη της διακυβέρνησης. Με έμφαση στον ορθολογισμό, τον προγραμματισμό, την προσήλωση σε στόχους υψηλούς και την ηθική του καθήκοντος, τη χαμηλότονη, καθημερινή και συστηματική εργασία. Μακριά από δημοφιλείς, ανέξοδες ρητορείες και λαϊκιστικές ευκολίες. Με λόγο μετριοπαθή και μετρημένο και ήθος δημοκρατικό».
«Η δημόσια παρουσία του Κώστα Σημίτη τελούσε σε συνέχεια και ενότητα με τον ιδιωτικό του βίο. Ήταν πράος, λιτός και αυτάρκης, με αγάπη για τον πολιτισμό, τα βιβλία και τις τέχνες, αφοσιωμένος και δοτικός στη σύζυγό του Δάφνη και τις κόρες του, τη Μαριλένα και τη Φιόνα, πιστός και υποστηρικτικός στους φίλους και τους συνεργάτες του». Όπως είπε «Οι συγκινητικές, αδιαμεσολάβητες καταθέσεις και μαρτυρίες τους, αυτές τις μέρες, καταδεικνύουν πόσο θα λείψει, αλλά και ότι το υπόδειγμά του θα παραμείνει ζωντανό, ως παρακαταθήκη, για τους ίδιους και για τον τόπο μας» κατέληξε η κα Σακελλαροπούλου.
Μητσοτάκης: «Άξιος τιμής και μνήμης»
Αποχαιρετώ έναν μαχητή της δημοκρατίας και έναν ευγενή πολιτικό αντίπαλο με τον οποίο όμως οι παρατάξεις μας δύο φορές συναντήθηκαν, ανέφερε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης στον επικήδειο λόγο του.
«Τρεις παρακαταθήκες του είναι ορατές: πρώτον, η πίστη του στον ευρωπαϊσμό, δεύτερον, ο τρόπος διακυβέρνησής του με πρωταγωνιστή το περίφημο μπλοκάκι, τις σημειώσεις όπου καταγράφονταν μεθοδικά οι προτεραιότητές του – μια απόδειξη της σημασίας που πρέπει κάθε ηγέτης να δίνει στον σχεδιασμό με στόχο το μετρήσιμο αποτέλεσμα, τρίτον το ότι δίπλα στα καθημερινά πολιτικά του καθήκοντα έβρισκε πάντα χρόνο να διαβάζει, να παρακολουθεί την τέχνη και το θέατρο», είπε ο κ. Μητσοτάκης.
«Θα επαναλάβω τις επιτυχίες και όχι τις αστοχίες: τη δημοκρατική συνέπεια που αγωνίστηκε με πάθος για να ανανεωθεί το κόμμα του, τα έργα υποδομής και τα δύο καθοριστικά βήματα που σηματοδότησαν την ευρωπαϊκή προοπτική Ελλάδας και Κύπρου», συμπλήρωσε.
«Από τη διαδρομή του ας κρατήσουμε τα καλύτερα. Οχι μόνο τις πολιτικές του θέσεις και τις διαφωνίες μας. Αλλά το ότι δεν μπήκε ποτέ στον πειρασμό να μεταλλαχθεί», επισήμανε επίσης ο πρωθυπουργός, ο οποίος τόνισε ότι ο Κώστας Σημίτης «υπήρξε μια εξαίρεση στον πολύβουο κόσμο των συνθημάτων και των ακραίων κομματικών αντιπαραθέσεων». «Επέλεξε έναν επίλογο με νόημα, ώστε να είναι για αυτό άξιος τιμής και μνήμης», σημείωσε επίσης ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
Ο Ν. Ανδρουλάκης
Στον ιδιαιτέρως συναισθηματικά και πολιτικά φορτισμένο επικήδειο λόγο για τον Κώστα Σημίτη που εκφώνησε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ο Νίκος Ανδρουλάκης, τόνισε, μεταξύ άλλων, πως ο Κώστας Σημίτης «με δημιουργικές ρήξεις έκανε πράξη την Ελλάδα της αυτοπεποίθησης, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της εξωστρέφειας».
«Το ΠΑΣΟΚ αποχαιρετά τον δεύτερο ιστορικό του ηγέτη. Πρόεδρε, θυμάμαι το μικρό βιβλιαράκι που μου δώρισες σε μια από τις πρώτες μας συναντήσεις. Με έκανες κοινωνό της πολιτικής σκέψης και των ιδανικών σου», ανέφερε ο κ. Ανδρουλάκης στην αρχή του λόγου του.
Όπως είπε, ο Κώστας Σημίτης δεν έδινε μάχες τακτικής, αλλά «είχε διαμορφώσει το πρόγραμμα για την υπέρβαση των παθογενειών του κράτους». Σύμφωνα με τον κ. Ανδρουλάκη, ο Κώστας Σημίτης «συσπείρωσε μια μεγάλη πολιτική πλειοψηφία γύρω από το όραμα του εκσυγχρονισμού δίνοντάς του προοδευτικό νόημα». «Ως αριστερός πίστευες ότι η πραγματοποίηση του εκσυγχρονισμού συνεπάγεται κινητοποίηση και κοινωνικό αγώνα», τόνισε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος σημείωσε ότι ο Κώστας Σημίτης είχε προειδοποιήσει εγκαίρως για την οικονομική κρίση από το βήμα της Βουλής.
«Εκσυγχρονισμός δεν σημαίνει μόνο οικονομική πρόοδο. Σημαίνει ταυτόχρονα ενίσχυση των θεσμών, σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αναβάθμιση και όχι υποβάθμιση του κράτους δίκαιου. Σημαίνει διαφάνεια και υπευθυνότητα στη λήψη των αποφάσεων, δίκαιο μέρισμα στην ανάπτυξη και όχι διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων», ανέφερε. Στο ίδιο πλαίσιο σημείωσε ότι «πραγματικός εκσυγχρονισμός σημαίνει ένα δικαιότερο φορολογικό σύστημα που στηρίζει τον κόσμο της εργασίας. Αξιοποίηση των ευρωπαϊκών κονδυλίων για την περιφερειακή ανάπτυξη και όχι για την πελατειακή νομή τους από ισχυρά συμφέροντα».
Τα επιτεύγματα της κυβέρνησης Σημίτη είναι εθνικά και ο Κώστας Σημίτης ήταν συνδιαμορφωτής της Ιστορίας, συμπλήρωσε ο Νίκος Ανδρουλάκης και τόνισε ότι το 2004 ο Κώστας Σημίτης άφησε την Ελλάδα πιο αισιόδοξη και πιο ισχυρή από ποτέ. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, μιλώντας για τη συνεισφορά και την παρακαταθήκη του Κώστα Σημίτη, επισήμανε επίσης πως ο πραγματικός προοδευτικός εκσυγχρονισμός είναι ολόπλευρος.
«Πρόεδρε, ανήκεις πλέον στο πάνθεον των μεγάλων Ευρωπαίων ηγετών. Υπήρξες υπόδειγμα σεμνότητας και απλότητας, ήσουν πολιτικό αντίδοτο στην αλαζονεία της εξουσίας. Εδειξες ότι πολλά που φαίνονται ανέφικτα είναι στο χέρι μας να τα πετύχουμε. Σήμερα, η Ελλάδα υποκλίνεται σε έναν από τους μεγαλύτερους ηγέτες της σύγχρονης Ιστορίας της», κατέληξε. Με μία επίκληση στον Περικλή ξεκίνησε τον επικήδειο λόγο του ο στενός συνεργάτης του πρώην πρωθυπουργού και προσωπικός του φίλος, Τάσος Γιαννίτσης.
«Η παρουσία όλου του πολιτικού φάσματος, αποδεικνύει το μέγεθος της τιμής για τον Κώστα Σημίτη. Μας έκανε υπερήφανους, μας έδωσε υπόσταση. Αφιέρωσε τη ζωή του για να πάει η Ελλάδα πολύ ψηλότερα. Και την πήγε. Κατανόησε ότι η θέση της Ελλάδας στην Ευρώπη, βασιζόταν στο να κατανοήσει το σφυγμό της εποχής και να τον μεταβιβάσει στο κόμμα του και την κοινωνία. Και το πέτυχε» τόνισε ο ίδιος.
«Ο Κώστας Σημίτης γνώρισε την πολιτική ως ρίσκο. Παιδί αριστερών γονέων γνώρισε την ταραχώδη περίοδο του εμφυλίου. Όταν η προσδοκία έφερε τις προσδοκίες στο μέτρο του εφικτού, ο Σημίτης δεν υποτάχθηκε. Υπηρέτησε το ΠΑΣΟΚ έως το τέλος της ζωής του», ανέφερε ο προσωπικός φίλος του και ομότιμος καθηγητής, Γιάννης Βούλγαρης.
Όπως είπε ο ίδιος, τον Κώστα Σημίτη τον επέλεξαν γιατί ήταν έτοιμος για το άλμα. «Σε τέτοιες στιγμές ξεχώρισαν οι μεγάλοι ηγέτες της Ελλάδας. Έτσι προχώρησε η νεότερη Ελλάδα και κατάφερε πολλά έστω με υποχωρήσεις και μεταπτώσεις».
Συγκινημένος, ο ομότιμος καθηγητής Κοινωνιολογίας και παιδικός φίλος του Κώστα Σημίτη, Κωσταντίνος Τσουκαλάς ξεκίνησε τον επικήδειό του, περιγράφοντας τον τρόπο γνωριμίας τους.
Όπως είπε, τους γνώρισε ο Νίκος Πουλαντζάς: «Ήρθε και με βρήκε και μου είπε “έλα, θα παίξουμε ποδόσφαιρο και θα γνωρίσεις ένα εξαιρετικό παιδί, τον Κώστα Σημίτη”» περιέγραψε.
Και συνέχισε: «Ο μεν Πουλαντζάς αυτοκτόνησε, ο Σημίτης έγινε πρωθυπουργός κι εγώ βρίσκομαι μετά από 50-60 χρόνια να τον αποχαιρετώ αλλά μαζί και μια ολόκληρη εποχή και έναν κόσμο που δεν υπάρχει πια, έναν “μετα-κόσμο” που προσλαμβάνεται πλέον με τη μορφή αχνών και δυσερμήνευτων σημάτων που δεν ξέρουμε ακριβώς τι πάνε να πουν».
Υπενθυμίζεται πως ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, Κωνσταντίνος Τασούλας, με αφορμή το θάνατο του πρώην πρωθυπουργού, Κώστα Σημίτη προέβη στην ακόλουθη δήλωση: «Καθώς μελετάμε και ξαναζυγίζουμε τα 50 χρόνια από την μεταπολίτευση του 1974, ο Κώστας Σημίτης, που ως πρόσωπο συνδιαμόρφωσε σημαντικά αυτήν την περίοδο, πέρνα σήμερα με την εκδημία του στην ευάριθμη χορεία των πραγματικά ιστορικών προσωπικοτήτων.
Με αισθήματα θλίψης πληροφορηθήκαμε τον θάνατο του πρώην πρωθυπουργού της Ελλάδος (1996-2004), Κώστα Σημίτη, που υπήρξε διακεκριμένος πανεπιστημιακός καθηγητής, κατ΄ επανάληψιν υπουργός και επί σειράν ετών εκπρόσωπος των πολιτών της Α΄ περιφέρειας Πειραιά στο Εθνικό Κοινοβούλιο (1985-2009). Έχοντας εκλεγεί, με την ψήφο του κυρίαρχου ελληνικού λαού δύο φορές πρωθυπουργός της χώρας το 1996 και το 2000, αφήνει πίσω του ένα συγκεκριμένο έργο στο οποίο προφανώς ξεχωρίζει η ένταξη στην ΟΝΕ και η συμπαράστασή μας στην κυπριακή ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Υπήρξε μεθοδικός, σοβαρός, ρεαλιστής στους στόχους του, ακατάδεκτος στον λαϊκισμό και στην κολακεία, συχνά δε εξέφραζε την γνώμη του αρθρογραφώντας ή συγγράφοντας βιβλία σε κρίσιμα πολιτικά και εθνικά θέματα με μία ευγενική και καθόλου προκλητική παρρησία. Ο Κώστας Σημίτης θα κριθεί τελικά από την ιστορία και είμαι βέβαιος ότι θα κριθεί δίκαια. Σήμερα εμείς, οι περιλειπόμενοι, τον αποχαιρετούμε με αισθήματα θλίψης, αλλά και σεβασμού προς την μνήμη του. Στους οικείους του εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια».
Στο Α’ Νεκροταφείο η ταφή
Μετά την τελετή στη Μητρόπολη, η πομπή κατευθύνθηκε πεζή προς το Α’ Νεκροταφείο Αθηνών για το τελευταίο κατευόδιο.
Η πομπή, συνοδεία πλήθους κόσμου, έκανε μία μικρή στάση στη Βουλή, το «δεύτερο σπίτι» του Κώστα Σημίτη.
Η σορός έφτασε στο Α’ Νεκροταφείο, με το συγκεντρωμένο πλήθος να ξεσπά σε
χειροκροτήματα. «Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ και σε αποχαιρετά», φώναζε εν χορώ το πλήθος.
Η τελετή ολοκληρώθηκε με την απόδοση τιμών στον εκλιπόντα αγημάτων από τα τρία σώματα των Ενόπλων Δυνάμεων. Με δάκρυα στα μάτια, η σύζυγός του, Δάφνη άφησε ένα λευκό τριαντάφυλλο στον τάφο, ακολουθούμενη από τις κόρες της.
