Με 29 νέες πολιτικές, εκ των οποίων επτά εμβληματικές και πέντε οριζόντιες αλλά και 69 δράσεις, ενισχύεται το «οπλοστάσιο» της ελληνικής Πολιτείας για την πρόληψη της βίας και παραβατικότητας ανηλίκων και την αντιμετώπιση του εθισμού παιδιών και εφήβων στο διαδίκτυο.
Η Εθνική Στρατηγική για την Πρόληψη της Βίας και την Αντιμετώπιση της Παραβατικότητας Ανηλίκων, που παρουσιάστηκε, την Δευτέρα, στο Μέγαρο Μαξίμου, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, προβλέπει μία συνεκτική δέσμη δράσεων και προτάσεων για την προστασία των παιδιών.
Σύμφωνα με όσα επισημάνθηκαν, η Εθνική Στρατηγική, που καλύπτει την περίοδο 2025-2030, εντάσσεται και συμπληρώνει ένα ευρύτερο πλέγμα πολιτικών για την προστασία των παιδιών, όπως οι πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του εθισμού στο διαδίκτυο, δράσεις κατά του σχολικού και του εξωσχολικού εκφοβισμού, οι προσλήψεις ψυχολόγων σε δημόσια σχολεία και υποδομές φιλοξενίας θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας.
Η νέα Εθνική Στρατηγική ουσιαστικά συνδέει τη δράση 10 υπουργείων και πολλών φορέων. Αποσκοπεί στην πρόληψη και την αντιμετώπιση των έξι κύριων μορφών που λαμβάνει η βία: ενδοοικογενειακής, ενδοσχολικής, διαδικτυακής, εξτρεμιστικής, ρατσιστικής και οπαδικής, διασφαλίζοντας παράλληλα την εφαρμογή μιας φιλικής προς τα παιδιά Δικαιοσύνης.
Πιλοτική λειτουργία τεχνικού γυμνασίου και «κοινωνική εργασία»:
Για την αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού, ειδικότερα, προτείνεται μεταξύ άλλων η θεσμοθέτηση και πιλοτική λειτουργία τεχνικού γυμνασίου και η θεσμοθέτηση της αποβολής εντός σχολείου με προσφορά «κοινωνικής εργασίας». Ιδιαίτερη βαρύτητα δίδεται στην πρόληψη και αντιμετώπιση της εξτρεμιστικής και ρατσιστικής βίας και της ρητορικής μίσους, με την θεσμοθέτηση περιφερειακών συμβουλίων παιδιών και την ανάπτυξη τοπικών δικτύων πρόληψης παραβατικότητας.
Θεσμική ανασυγκρότηση των Σπιτιών του Παιδιού:
Με γνώμονα τη φιλική προς τα παιδιά Δικαιοσύνη, προβλέπονται για τα μεν ανήλικα θύματα η θεσμική ανασυγκρότηση των Σπιτιών του Παιδιού, η γεωγραφική εξάπλωση και η περαιτέρω υποστήριξή τους, με κύριο στόχο την αποτροπή της δευτερογενούς θυματοποίησης. Για τους ανήλικους παραβάτες, προβλέπεται μεταξύ άλλων η δημιουργία διαλειτουργικής μονάδας φιλικής Δικαιοσύνης, με πρωτόκολλα ενεργειών σε κάθε στάδιο και εργαλεία ατομικής αξιολόγησης και εκτίμησης παραγόντων κινδύνου.
Προγράμματα εκπαίδευσης και υποστήριξης γονέων:
Για την εξάλειψη της ενδοοικογενειακής βίας, δίνεται έμφαση στην καλλιέργεια της θετικής γονεϊκότητας. Προβλέπονται προγράμματα εκπαίδευσης, πρόληψης και υποστήριξης γονέων ή επίδοξων γονέων, με διαδικτυακά μαθήματα και δια ζώσης συμβουλευτική.
Η εφαρμογή Kids Wallet
Κύριο εργαλείο για την αποτροπή της διαδικτυακής βίας είναι η εφαρμογή Kids Wallet, που δίνει τη δυνατότητα στους γονείς να θέτουν όρια ή και να μπλοκάρουν τη χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τα παιδιά τους, είτε το παιδί έχει δική του συσκευή είτε χρησιμοποιεί το τηλέφωνο γονέα. Οι γονείς μπορούν να ενεργοποιήσουν προεπιλεγμένες ρυθμίσεις που καλύπτουν διαφορετικές περιόδους της ημέρας και της εβδομάδας (πχ τις σχολικές ώρες ή το Σαββατοκύριακο), ή να ετοιμάσουν εξατομικευμένο πρόγραμμα για τα παιδιά τους.
Παράλληλα, το Kids Wallet επιτρέπει την ταυτοποίηση του χρήστη, καθώς μπορεί να αποθηκεύσει την παιδική ταυτότητα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η εφαρμογή έχει τη δυνατότητα να πιστοποιήσει την ηλικία του παιδιού όποτε συνδέεται σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, λύση που θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμη ώστε να εφαρμόζονται αυτόματα ηλικιακά φίλτρα στο περιεχόμενο στο οποίο θα εκτίθενται οι ανήλικοι, αφού ολοκληρωθούν οι σχετικές ευρωπαϊκές διαπραγματεύσεις με τις πλατφόρμες.
Επιπλέον, χάρη στην ταυτοποίηση του χρήστη η εφαρμογή θα χρησιμοποιείται ως επιβεβαιωτικό της ηλικίας για αγορές σε φυσικά και ηλεκτρονικά καταστήματα, προκειμένου να μην μπορεί ένα παιδί να αγοράσει καπνικά προϊόντα ή αλκοόλ μέσα από ηλεκτρονικές πλατφόρμες.
Η ρύθμιση του Kids Wallet από τους γονείς είναι ιδιαίτερα εύκολη. Ο γονέας κατεβάζει την εφαρμογή και συνδέεται μέσω των προσωπικών του κωδικών στο Taxisnet. Στη συνέχεια, επιλέγει το προστατευόμενο μέλος και ταυτοποιεί τη συσκευή που χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο μέλος. Μετά, μπορεί να προχωρήσει στις ρυθμίσεις για την πρόσβαση του παιδιού σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
To Kids Wallet τηρεί επίσης στοιχεία χρήσης, δίνοντας στους γονείς εύκολη πρόσβαση σε αναλυτικά στατιστικά δεδομένα για τον χρόνο που αφιερώνει το παιδί σε κάθε μέσο κοινωνικής δικτύωσης.
Οι γονείς μπορούν να βρουν αναλυτικές οδηγίες χρήσης στο σάιτ kidswallet.gov.gr. Η εφαρμογή είναι διαθέσιμη από σήμερα στις συσκευές με λειτουργικό iOS και τις επόμενες ημέρες θα είναι διαθέσιμη για συσκευές τύπου Android.
Οδηγό για την αντιμετώπιση ενός σύνθετου φαινομένου, χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης την Εθνική Στρατηγική για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση της Βίας και της Παραβατικότητας Ανηλίκων.
Κάνοντας αναφορά στη σειρά «Adolescence» την οποία – όπως είπε – είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει με τη σύζυγό του, ο κ. Μητσοτάκης τόνισε πως η προσπάθεια της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση του ζητήματος ξεκίνησε πολύ πριν τη συγκεκριμένη σειρά.
Oι βασικοί άξονες των δράσεων της ΕΛΑΣ
«Tα κοινωνικά ζητήματα όπως είναι η προστασία των ανηλίκων, όπως είναι η ενδοικογενειακή βία, δεν είναι αμιγώς αστυνομικά ζήτημα αλλά στο τέλος καταλήγουν στην “πόρτα” της Αστυνομίας για διαχείριση και μάλιστα κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες» τόνισε, αρχικά, ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλης Χρυσοχοΐδης κατά τη διάρκεια της διυπουργικής συνέντευξης.
«Τα κοινωνικά αυτά ζητήματα απαιτούν εξειδικευμένη διαχείριση, συνεχή προσαρμογή και ενίσχυση των εργαλείων πολιτικής που διαθέτουμε» είπε ο κ. Χρυσοχοΐδης σημειώνοντας ότι σε αυτό το πλαίσιο κινήθηκε η ΕΛΑΣ κατά το 2024 και τους πρώτους τέσσερεις μήνες του 2025 χτίζοντας μια νέα επιχειρησιακή φιλοσοφία προστασίας των ανήλικων η οποία βασίζεται στους εξής βασικούς άξονες:
– Οι περιπολίες ήπιας αστυνόμευσης, ειδικά σε σημεία που υπήρχε μεγάλη συγκέντρωση παιδιών όπου στο παρελθόν είχαν παρατηρηθεί επεισόδια ή περιστατικά βίας και παραβατικότητας. Σε όλο το λεκανοπέδιο της Αττικής, στη Θεσσαλονίκη αλλά και σε όλη τη χώρα οι αστυνομικοί ήρθαν σε επαφή με περισσότερα από 194.000 παιδιά και γονείς, όπως είπε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, ενώ πρόσθεσε ότι αυτές οι δράσεις όμως, πέρα από πρόληψη και ευαισθητοποίηση, έχουν και τον χαρακτήρα της αποτροπής ή/ και της αντιμετώπισης βίαιης ή άλλης παραβατικής ενέργειας αν χρειαστεί. Η παρουσία της Αστυνομίας σε αυτούς τους χώρους, όπως σημείωσε ο κ. Χρυσοχοΐδης, απέτρεψε πάρα πολλές φορές την πραγματοποίηση επεισοδίων καθώς και επεισόδια που είχαν σχεδιαστεί μέσα από το διαδίκτυο ενώ αποκάλυψε ότι έγιναν και 1.489 συλλήψεις για κλοπές ή άλλες παραβατικές ενέργειες.
– Δεύτερος άξονας ήταν η δημιουργία δύο νέων εργαλείων, ένα τηλεφωνικό -τον πενταψήφιο αριθμό 10201- και ένα application -το SafeYouth. Τα εργαλεία αυτά, όπως είπε ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, έδωσαν τη δυνατότητα στους πολίτες, στους γονείς και στα παιδιά να επικοινωνούν εύκολα, άμεσα και από το σημείο όπου συμβαίνει κάποιο περιστατικό που αφορά ανηλίκους. Το 10201, μια 24ωρη, πανελλαδική τηλεφωνική γραμμή, την οποία υποστηρίζει εξειδικευμένο προσωπικό της Υποδιεύθυνσης Προστασίας Ανηλίκων Αττικής, το οποίο διαχειρίζεται ανάλογα κάθε καταγγελία. Το Safe Youth ενημερώνει για τους κινδύνους, αλλά και τις δυνατότητες προστασίας που παρέχει η Αστυνομία, ενώ στα παιδιά μας δίνει τη δυνατότητα της άμεσης ζήτησης βοήθειας με το πάτημα ενός κουμπιού, το Emergency Button.
– Σε κάθε Διεύθυνση Αστυνομίας, ορίστηκε ένας αξιωματικός, υπεύθυνος για τον συντονισμό όλων των δράσεων προστασίας ανηλίκων, ο οποίος έχει λάβει την κατάλληλη εκπαίδευση.
Ακολούθως ο κ. Χρυσοχοΐδης παρουσίασε ορισμένα στατιστικά στοιχεία σημειώνοντας ότι το 2024 είχαμε 10.968 υποθέσεις παραβατικότητας και βίας ανηλίκων, με 14.956 ανήλικους δράστες, ενώ το 2023 είχαμε 7.789 υποθέσεις με 10.150, άρα αύξηση 40,81% και 43,80% αντίστοιχα.
«Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει πως αυξήθηκε η βία» τόνισε ο υπουργός και συνέχισε λέγοντας ότι «αυτό που αυξήθηκε ήταν η δραστηριότητα της Αστυνομίας, αυξήθηκε η ενθάρρυνση για να γίνονται καταγγελίες. Για παράδειγμα, μέσα από τις δράσεις ήπιας αστυνόμευσης βγήκαν περισσότερες από 1.500 υποθέσεις, επειδή η Αστυνομία βρέθηκε σε σημεία όπου συγκεντρώνονται ανήλικοι».
«Από τα σημαντικότερα ζητήματα, για μένα, και είναι ιδιαίτερα κρίσιμο να το επισημαίνουμε ήταν οι υποθέσεις παραμέλησης εποπτείας ανηλίκων» σημείωσε ο κ. Χρυσοχοΐδης αναφέροντας ότι από 1.242 το 2023 ανήλθαν σε 2.163 το 2024.
Τέλος, παρουσίασε τις δράσεις που αφορούν το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη και περιλαμβάνει η Εθνική Στρατηγική.
Αυτές είναι οι:
– Ανάπτυξη τοπικών δικτύων πρόληψης παραβατικότητας
– Νέα εφαρμογή για τη συλλογή και επεξεργασία στατιστικών δεδομένων για τη βία και την παραβατικότητα ανηλίκων
– Σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων εκπαίδευσης για τους αστυνομικούς πρώτης γραμμής
– Διυπηρεσιακά πρωτόκολλα και οδηγοί ενεργειών για τη διαχείριση των ανηλίκων θυμάτων και θυτών με στόχο την αποφυγή δευτερογενούς θυματοποίησης
– Εκπόνηση εσωτερικών κανονισμών λειτουργίας των σωφρονιστικών καταστημάτων για ανηλίκους, αξιοποιώντας τις διεθνείς και ευρωπαϊκές πρακτικές
– Βελτίωση των συνθηκών στις υφιστάμενες και δημιουργία νέων δομών για ανηλίκους
– Διαχείριση των ανηλίκων στα σωφρονιστικά καταστήματα, ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες τους και ενίσχυση του πλέγματος υποστήριξης
– Έμφαση στην κοινωνική επανένταξη ανηλίκων, αξιοποιώντας στο μέγιστο τις δυνατότητες της οργάνωσης«ΕΠΑΝΟΔΟΣ», δημιουργώντας για παράδειγμα ατομικά σχέδια επανένταξης.
