«Η Αυτοδιοίκηση έχει στα χέρια της ισχυρά αναπτυξιακά εργαλεία που αλλάζουν την όψη των τοπικών κοινωνιών», σύμφωνα με τον Στέλιο Πέτσα – Υποδομές, θεσμικό πλαίσιο και καθημερινότητα τα τρία κοινά πεδία δράσης της ΚΕΔΕ με το υπουργείο Υποδομών
«Η Αυτοδιοίκηση έχει στα χέρια της ισχυρά αναπτυξιακά εργαλεία που αλλάζουν την όψη των τοπικών κοινωνιών», τόνισε ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών, Στέλιος Πέτσας, στην ομιλία του στο διαδικτυακό φόρουμ που διοργάνωσε το International Chamber of Commerce – Hellas σε συνεργασία με την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ), με θέμα “Οι Δήμοι ως μοχλός ανάπτυξης στην μετά Covid-19 εποχή”.
Όπως επισήμανε ο κ. Πέτσας, το πρόγραμμα «Αντώνης Τρίτσης» και το Ταμείο Ανάκαμψης αθροίζουν πάνω από 5,5 δισ. ευρώ, για έργα με έντονο αναπτυξιακό αποτύπωμα που μπορούν να μετασχηματίσουν την όψη των τοπικών κοινωνικών και να συμβάλλουν, δυναμικά, στην επανεκκίνηση της εθνικής οικονομίας.
Ανέφερε ότι μέχρι τις 31 Μαΐου, οπότε λήγει η προθεσμία υποβολής προτάσεων από τους δήμους, περίπου 120 ήδη αξιολογημένα έργα περνούν στη φάση υπογραφής και ένταξης.
Όπως επισήμανε, το ζητούμενο πλέον είναι η γρήγορη απορρόφηση των πόρων, καθώς -όπως υπογράμμισε- όσο πιο γρήγορα ενταχθούν τα έργα, τόσο περισσότεροι θα είναι και οι πόροι που θα εισρεύσουν και από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία σε πρώτη φάση χρηματοδοτεί ήδη το πρόγραμμα “Αντώνης Τρίτσης” με 500 εκατ. ευρώ και το πρόγραμμα “Ηλέκτρα” με 375 εκατ. ευρώ, βάσει των αντίστοιχων δανειακών συμβάσεων που συνάφθηκαν με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων στις 18 Μαρτίου 2021. Παράλληλα, ο κ. Πέτσας δεν απέκλεισε διεύρυνση του χρηματοδοτικού φακέλου στο Πρόγραμμα, εφόσον όλοι οι πόροι απορροφηθούν.
Όσον αφορά τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών επισήμανε ότι 475 εκατ. ευρώ προβλέπονται για αστικές αναπλάσεις, 290 εκατ. ευρώ για έργα ύδρευσης και 230 εκατ. ευρώ για δράσεις αστικών λυμάτων. Στάθηκε, μάλιστα, ιδιαίτερα στο γεγονός ότι καθώς τα κριτήρια επιλεξιμότητας είναι παρόμοια, τα χρηματοδοτικά εργαλεία που έχουν οι δήμοι και οι περιφέρειες στα χέρια τους διαθέτουν μεγάλη ευελιξία. Όπως είπε: “Για παράδειγμα, το project ενός δήμου που έχει ενταχθεί στο Πρόγραμμα “Αντώνης Τρίτσης” μπορεί να μεταφερθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης, για πιο γρήγορη ή και μεγαλύτερη χρηματοδότηση”.
Ερωτηθείς για τις ελλείψεις των δήμων σε ανθρώπινο δυναμικό, ο κ. Πέτσας σημείωσε ότι έχει ήδη ξεκινήσει η συζήτηση για έναν “σοβαρό προγραμματισμό προσλήψεων στους δήμους, ιδίως εκεί όπου είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχει πρόβλημα σε επίπεδο τεχνικών υπηρεσιών και χειριστών μηχανημάτων”.
Το υπουργείο Υποδομών
Υποδομές, θεσμικό πλαίσιο και καθημερινότητα, ανέφερε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών ως τα τρία κοινά πεδία δράσης του Υπουργείου και των δήμων, στην ομιλία του στο διαδικτυακό συνέδριο της ΚΕΔΕ και της ICC Ελλάδα: «Οι δήμοι ως μοχλός ανάπτυξης στη μετά Covid-19 εποχή».
Ειδικότερα, ο κ. Καραμανλής ανέφερε για το πρώτο κοινό πεδίο δράσης, τις υποδομές: «Το υπουργείο μας είναι πάντα ανοιχτό για τους εκπροσώπους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Μαζί πρέπει να βρούμε λύσεις και να εφαρμόσουμε στην πράξη τις καλύτερες δυνατές λύσεις. Νομίζω ότι ήδη πολλοί από εσάς το έχετε διαπιστώσει. Τις λύσεις αυτές τις αναζητούμε με ρεαλισμό, αντικειμενικότητα και αξιοκρατία. Όχι με μικροκομματικές σκοπιμότητες, όχι με πελατειακά κριτήρια, όχι με δογματικές εμμονές».
Ο κ. Καραμανλής εκτίμησε ότι με τη συνεργασία υπουργείου – Δήμων μπορούν να ενισχυθούν και να αναβαθμιστούν ολιστικά περιοχές, μέσω στοχευμένου πλέγματος έργων μικρής, μεσαίας και μεγάλης κλίμακας, που δημιουργούν τις αναγκαίες συνθήκες ανάπτυξης.
Για το δεύτερο πεδίο κοινής δράσης, το θεσμικό, ο κ. Καραμανλής υπενθύμισε τη θέσπιση ενός νέου θεσμικού πλαισίου με τον Νόμο 4782 του 2021, που πρόσφατα ψηφίστηκε και διαμορφώνει ένα πολύ πιο ευέλικτο περιβάλλον για τους Δήμους.
Ο νέος νόμος ειδικότερα προβλέπει:
– Την ταχύτερη και με μεγαλύτερη ευελιξία δημοπράτηση και εκτέλεση των δημόσιων συμβάσεων έργων και προμηθειών.
– Την άρση της υποχρέωσης ηλεκτρονικής κλήρωσης για την ανάδειξη των επιτροπών διαγωνισμού, που τόσα προβλήματα και καθυστερήσεις προκαλούσε στην πράξη.
– Τη ρεαλιστική αύξηση των ορίων των αναθέσεων, τα οποία πλέον προσαρμόστηκαν στις σύγχρονες συνθήκες και ανάγκες της αγοράς.
– Και την κατάργηση της ετήσιας υποχρέωσης κατάρτισης λίστας για τις αναθέσεις έργων, που επίσης δημιουργούσε προβλήματα σε πολλούς Δήμους με μικρούς προϋπολογισμούς έργων.
Ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών τόνισε επίσης την καινοτόμα διαδικασία της ιδιωτικής επίβλεψης, που δίνει τη δυνατότητα, ειδικά σε δήμους που έχουν λίγους μηχανικούς και δεν έχουν την τεχνική επάρκεια, να βγουν στην αγορά και να κάνουν επίβλεψη έργων και μελετών. Σημείωσε δε ότι αυτό θα βοηθήσει και στο πρόβλημα των ασυνήθιστα μεγάλων προσφορών. Ενώ υπογράμμισε ότι χωρίς ένα ευέλικτο θεσμικό πλαίσιο, το πρόγραμμα Τρίτσης, το Ταμείο Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ δεν θα μπορούσαν να γίνουν πράξη και οι Δήμοι δεν θα μπορούσαν να απορροφήσουν χρήματα.
Ακόμη, για το τρίτο πεδίο κοινής δράσης, την καθημερινότητα, ο κ. Καραμανλής υπογράμμισε επίσης τη σημασία κοινής δράσης στο πεδίο της καθημερινότητας και ιδίως για τους μεγαλύτερους Δήμους.
«Ως κυβέρνηση, άλλωστε, από την πρώτη ημέρα της θητείας μας, θέσαμε πολύ ψηλά στις προτεραιότητές μας τον πολίτη και τη βελτίωση της καθημερινότητάς του», τόνισε.
Αναφέρθηκε στον ανασχεδιασμό του θεσμικού πλαισίου για τα Σχέδια Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας – τα λεγόμενα ΣΒΑΚ, με στόχο την προώθηση εναλλακτικών μορφών μετακίνησης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αλλά και για την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας.
Σημειώνεται ότι με τη θεσμοθέτησή των ΣΒΑΚ, οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης προβλέπεται να καταρτίζουν σχέδια για την ασφαλή και φιλική προς το περιβάλλον κινητικότητα.
Αυτό έχει υποχρεωτική εφαρμογή στους ΟΤΑ Α’ βαθμού άνω των 30.000 κατοίκων και στο σύνολο των ΟΤΑ Β’ βαθμού, ενώ ανάλογη δυνατότητα δίνεται και στους ΟΤΑ Α’ βαθμού, ανεξαρτήτως πληθυσμού, στις ευρύτερες περιοχές Αθήνας και Θεσσαλονίκης.
Επίσης, σημείωσε ότι «Σήμερα στο κρίσιμο σημείο που βρισκόμαστε, Κυβέρνηση και Αυτοδιοίκηση οφείλουμε να δώσουμε μαζί τον αγώνα, με τις ίδιες ακριβώς δύο προτεραιότητες: Την ανάπτυξη. Και τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών».
Ο κ. Καραμανλής αναφέρθηκε στους δύο άξονες της πολιτικής του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών. Πρώτον, επισήμανε ότι το υπουργείο έχει εκπονήσει ένα ολοκληρωμένο πλάνο έργων ύψους πάνω από 13 δισ. ευρώ, το μεγαλύτερο μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες και την περίοδο 2004-2009. Με έργα σε όλη τη χώρα και με συγκεκριμένο σχέδιο χρηματοδότησης για το καθένα από αυτά. Το πλάνο αυτό, περιλαμβάνει, αφενός, μεγάλα έργα κολλημένα εδώ και χρόνια που παίρνουν επιτέλους μπροστά. Όπως ο ΒΟΑΚ στην Κρήτη, η Γραμμή 4 του Μετρό στην Αθήνα, το Μετρό Θεσσαλονίκης, οι αυτοκινητόδρομοι Ε65 και Πάτρα – Πύργος.
Και αφετέρου, νέα έργα, όπως το flyover στη Θεσσαλονίκη, οι επεκτάσεις της Αττικής Οδού και του Μετρό στην Αθήνα, το μεγαλύτερο πρόγραμμα σιδηροδρομικών έργων που έχει γίνει ποτέ στη χώρα μας, μεγάλα έργα αντιπλημμυρικής θωράκισης και, φυσικά, το νέο Πρόγραμμα Επεμβάσεων Βελτίωσης Οδικής Ασφάλειας που περιλαμβάνει σημειακές παρεμβάσεις σε 7000 επικίνδυνα σημεία σε όλη την Ελλάδα.
«Αυτό το πλάνο έργων υποδομής, όπως αντιλαμβάνεστε, όχι μόνον αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα των τοπικών κοινωνιών, αλλά συνιστά και σημαντικό πυλώνα ανάπτυξης», σημείωσε ο κ. Καραμανλής.
