Η διαδικασία που επαναλαμβάνεται κάθε τέσσερα έτη, στόχο έχει την επιβεβαίωση της εξαιρετικής αξίας του Γεωπάρκου καθώς και της συμμόρφωσής του με τα υψηλά πρότυπα που απαιτούνται για τη διατήρηση του τίτλου του Παγκόσμιου Γεωπάρκου Unesco
Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η τετραήμερη επαναξιολόγηση του Παγκόσμιου Γεωπάρκου Unesco Βίκου – Αώου που πραγματοποιήθηκε από τις 3 ως τις 6 Ιουλίου.
Σκοπός της αποστολής ήταν να διαπιστωθεί κατά πόσον η περιοχή του Βίκου – Αώου, που έχει οριστεί ως Γεωπάρκο από το 2010, συνεχίζει να πληροί τα κριτήρια ώστε να παραμείνει ως ισότιμο μέλος με τα υπόλοιπα 212 αναγνωρισμένα Παγκόσμια Γεωπάρκα από την Unesco.
Μέλη της ειδικής αποστολής αξιολόγησης που όρισε το Γραφείο Παγκόσμιων Γεωπάρκων της Unesco ήταν η Alessia Amorfini, από το Γεωπάρκο Apuan Alps στην Ιταλία, και η Nancy Sauer, από το διακρατικό Γεωπάρκο Muskau Arch που βρίσκεται στα σύνορα Γερμανίας – Πολωνίας.
Η διαδικασία επαναξιολόγησης, που επαναλαμβάνεται κάθε τέσσερα έτη, στόχο έχει την επιβεβαίωση της εξαιρετικής αξίας του Γεωπάρκου καθώς και της συμμόρφωσής του με τα υψηλά πρότυπα που απαιτούνται για τη διατήρηση του τίτλου του Παγκόσμιου Γεωπάρκου Unesco.
Κατά τη διάρκεια της τετραήμερης διαδικασίας πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις και ξεναγήσεις σε μνημεία της γεωλογικής, φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά και σε υποδομές ανάδειξής τους.
Οι εμπειρογνώμονες της Unesco με τη συνοδεία των στελεχών της «Ήπειρος ΑΕ» – Φορέα διαχείρισης του Γεωπάρκου, Χαρητάκη Παπαϊωάννου, Γεωργίας Κιτσάκη και Αριστοτέλη Σταγκίκα, καθώς και των στελεχών της Εθνικής Αρχής Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών, Ευάγγελο Νικολάου και Παναγιώτη Πάσχο, περιηγήθηκαν στα μοναδικά γεωλογικά φαινόμενα του Γεωπάρκου, αξιολόγησαν τις δράσεις διαχείρισης και συντήρησης, και συζήτησαν με τις τοπικές κοινότητες για την ανάπτυξη βιώσιμων πρακτικών τουρισμού και εκπαίδευσης.
Την πρώτη ημέρα της διαδικασίας, πραγματοποιήθηκε σύσκεψη με τον Περιφερειάρχη Ηπείρου, Αλέξανδρο Καχριμάνη, την αντιπεριφερειάρχη Ορεινών Όγκων Κατερίνα Αρλέτου, τον Γενικό Διευθυντή της «Ήπειρος ΑΕ» Γεώργιο Θεοχάρη και τα στελέχη του Γεωπάρκου και ακολούθησε διεξοδική ενημέρωση στα γραφεία της Εταιρείας για το Γεωπάρκο και τις δράσεις προβολής, ανάδειξης, ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης που πραγματοποιήθηκαν από την τελευταία επαναξιολόγηση (2021) έως σήμερα.
Στη συνέχεια, η αποστολή κατευθύνθηκε προς το Δήμο Ζαγορίου και τη Μονάδα Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου, όπου πραγματοποιήθηκε συνάντηση με το Διευθυντή Μιχάλη Βάκκα. Ακολούθησαν επισκέψεις στα χωριά Δίλοφο και Κήποι Ζαγορίου και σε θέσεις με πολιτιστική αξία και γεωλογική σημασία, όπως τα γεφύρια Κόκκορη και Καλογερικό και η θέση θέας «Σκάλα Βραδέτου».
Τη δεύτερη ημέρα, πραγματοποιήθηκε σύσκεψη στο Δημαρχείο του Δήμου Ζαγορίου στους Ασπραγγέλους με τον Δήμαρχο Ζαγορίου Γεώργιο Σουκοβέλο, αντιδημάρχους, δημοτικούς συμβούλους, αντιπροσώπους πολιτιστικών συλλόγων και τοπικούς επιχειρηματίες.
Η αποστολή αξιολόγησης επισκέφθηκε στο χωριό Βίτσα το Κέντρο Ενημέρωσης του Γεωπάρκου, που αναμένεται να λειτουργήσει σύντομα, και τη «Σκάλα Βίτσας» που έχει καθιερωθεί και ως εκπαιδευτικό γεωλογικό μονοπάτι του Γεωπάρκου. Ακολούθησαν επισκέψεις στους γεώτοπους «Πέτρινο Δάσος» και θέση θέας Χαράδρας Βίκου στην Οξυά, στο χωριό Μονοδένδρι και στη Ριζάρειο Χειροτεχνική Σχολή, στο χωριό Βίκος και στην θέση θέας «Ράχη».
Ιδιαίτερη ξενάγηση έγινε στο χωριό Αρίστη και συγκεκριμένα στην Έκθεση Φωτογραφίας Πετρωμάτων του Γεωπάρκου που φιλοξενείται αυτό το διάστημα στο Ίδρυμα Σαραλή με την συνεργασία του Συλλόγου Νέων Αρίστης. Η δεύτερη ημέρα έκλεισε με επίσκεψη στην Γέφυρα Παπίγκου και περιήγηση στο Πάπιγκο και στο εκεί Κέντρο Ενημέρωσης του Γεωπάρκου.
Η περιήγηση στο Πάπιγκο ολοκληρώθηκε το πρωί της τρίτης ημέρας του προγράμματος επαναξιολόγησης με επίσκεψη στη θέση «Οβίρες- Ρογκοβό» Παπίγκου για να ακολουθήσει μετάβαση προς την Κλειδωνιά.
Στην Κλειδωνιά, η αποστολή ξεναγήθηκε στο Κέντρο Ενημέρωσης Εθνικού Πάρκου, όπου στεγάζεται και έκθεση του Γεωπάρκου, στη βραχοσκεπή Μποΐλα και στην ερμηνευτική διαδρομή του Γεωπάρκου που ξεκινά από τη Γέφυρα Κλειδωνιάς και συνεχίζει κατά μήκος του ποταμού Βοϊδομάτη έως την γέφυρα Παπίγκου, και συνομίλησε με τοπικούς επιχειρηματίες.
Ακολούθησε σύσκεψη στο Δημαρχείο του Δήμου Κόνιτσας με το Δήμαρχο Κόνιτσας κ. Ανδρέα Παπασπύρου, αντιδημάρχους, δημοτικούς συμβούλους και τοπικούς επιχειρηματίες, και σύντομη ξενάγηση στο Κέντρο Ενημέρωσης του Δήμου Κόνιτσας, το οποίο θα εμπλουτιστεί με πολυμεσικό εξοπλισμό και ενημερωτικό υλικό του Γεωπάρκου.
Σειρά είχε το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κόνιτσας, όπου έγινε αναλυτική ενημέρωση από τον Διευθυντή κ. Φίλιππο Καραμπίνα για τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες του Κέντρου και πως αυτές συνδέονται με το Γεωπάρκο Βίκου- Αώου και γενικότερα με το θεσμό των Παγκόσμιων Γεωπάρκων και της Unesco. Η τρίτη ημέρα έκλεισε με επίσκεψη στη θέση θέας «Προφήτης Ηλίας» και ενημέρωση για τη γεωμορφολογία της περιοχής με βάση την εκεί γεω-ερμηνευτική πινακίδα.
Τέλος, το Σάββατο 6 Ιουλίου, οι αξιολογήτριες παρακολούθησαν την έναρξη του 3ου Θερινού Σχολείου του Γεωπάρκου στην Κόνιτσα, όπου και απηύθυναν σύντομο χαιρετισμό. Επισκέφτηκαν την πέτρινη γέφυρα του Αώου και την είσοδο της ομώνυμης χαράδρας, τα μαστοροχώρια Μόλιστα και Γαναδιό και γεώτοπους κατά μήκος της Ε.Ο. Κόνιτσας – Κοζάνης. Η αποστολή της επαναξιολόγησης του Παγκόσμιου Γεωπάρκου Unesco Βίκου – Αώου ολοκληρώθηκε με τη μεταφορά των αξιολογητριών στο όμορο Γεωπάρκο Γρεβενών-Κοζάνης και συνάντηση στον Πεντάλοφο Κοζάνης με εκπροσώπους του εκεί Γεωπάρκου.
Η επαναξιολόγηση αυτή υπογραμμίζει τη δέσμευση της «Ήπειρος ΑΕ» και του Παγκόσμιου Γεωπάρκου Unesco Βίκου-Αώου στην προστασία και ανάδειξη της γεωλογικής, φυσικής και πολιτιστικής του κληρονομιάς. Η αναγνώριση του Γεωπάρκου από την Unesco δεν αποτελεί μόνο μια τιμητική διάκριση, αλλά και μια ευκαιρία για την περαιτέρω προώθηση της περιοχής ως προορισμού υψηλής ποιότητας για επισκέπτες από όλο τον κόσμο.
Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η επιτυχής ολοκλήρωση της διαδικασίας δεν θα ήταν εφικτή χωρίς τη συμμετοχή και την υποστήριξη της τοπικής κοινωνίας. Η ενεργή συμμετοχή των κατοίκων στις δράσεις προστασίας και ανάδειξης του Γεωπάρκου αναδεικνύει το πνεύμα συνεργασίας και κοινής ευθύνης που χαρακτηρίζει την περιοχή.
Η συνεργασία των τοπικών φορέων, των επιστημόνων, των εθελοντών, των κατοίκων και των επιχειρηματιών είναι καθοριστική για τη συνέχιση της επιτυχούς ύπαρξης του Γεωπάρκου και τη διασφάλιση ενός αειφόρου μέλλοντος.
