Μια σημαντική ημερίδα με θέμα τη εκπαίδευση των προσφύγων, πραγματοποιήθηκε στα Ιωάννινα
Πολύτιμα συμπεράσματα προέκυψαν από την χθεσινή ημερίδα που διοργάνωσε η Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ηπείρου και το υπουργείο Παιδείας με θέμα: «Εκπαίδευση Προσφύγων: Επένδυση στον άνθρωπο, επένδυση στο μέλλον» – Ανοιχτός Διάλογος με στελέχη της εκπαίδευσης και την Κοινωνία των Πολιτών.
Ο Γεν. Γραμματέας Α/θμιας, Β/θμιας Εκπαίδευσης και Ειδικής Αγωγής του υπουργείου Παιδείας Αλέξανδρος Κόπτσης δεν ήρθε στα Γιάννενα αλλά παρακολούθησε και συμμετείχε διαδικτυακά το ίδιο και ο Ιωάννης Μπουσδούνης Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του υπουργείου Παιδείας.
Όπως εξήγησε στην ομιλία της η διευθύντρια Περιφερειακής Εκπαίδευσης Ηπείρου, Μαρίνα Μπέση αναδείχθηκαν και αναλύθηκαν οι προοπτικές και οι στόχοι αναφορικά με την έλευση προσφύγων μαθητών και μαθητριών στη χώρα μας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε η κα Μπέση πάνω από 100 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν αναγκαστικά εκτοπιστεί από τα τέλη του 2020 λόγω συγκρούσεων, βίας, παραβιάσεων, πολέμων (με πιο πρόσφατο, τον πόλεμο στην Ουκρανία). Πάνω από το 50% των προσφύγων είναι παιδιά. Παιδιά που πρέπει να συνεχίσουν την εκπαίδευσή τους στην χώρα υποδοχής. Κάθε μαθήτρια/ης πρόσφυγας έχει το δικό του προσωπικό ιστορικό, τις δικές του γνώσεις, τα δικά του προσόντα, τις δικές του δεξιότητες, τη δική του πείρα ζωής και τις δικές του ανάγκες. Όλα αυτά αξίζουν αναγνώρισης, σεβασμού και αξιοποίησης στη μαθησιακή διαδικασία. Στα παιδιά πρόσφυγες/μετανάστες, που βρίσκονται σήμερα στην Ελλάδα παρέχεται εκπαίδευση σε σχολικές μονάδες, στα τμήματα υποδοχής, σε ΔΥΕΠ και σε Διαπολιτισμικά Σχολεία.
Οι μαθητές στην Ήπειρο
Στην Περιφέρεια Ηπείρου αυτή τη στιγμή, λειτουργούν 28 τμήματα υποδοχής στην Α/θμια και 24 στη Β/θμια , ενώ παράλληλα λειτουργούν 3 τμήματα ΔΥΕΠ στην Α/θμια Εκπαίδευση «τον Νοέμβριο του 2020 στις σχολικές μονάδες αρμοδιότητάς μας φοιτούσαν 1.175 μαθητές πρόσφυγες, ενώ τον Ιανουάριο του 2022, 880 μαθητές.
Σήμερα, το σύνολο των φοιτούντων μαθητών/προσφύγων στην Ήπειρο ανέρχεται στους 494 σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης: 371 μαθητές στις τάξεις υποδοχής, 73 σε κανονική φοίτηση και 50 νήπια στις ΔΥΕΠ των παραρτημάτων των Νηπιαγωγείων.
«Παρατηρούμε μια εμφανή μείωση όχι μόνο ως προς τον αριθμό τους, αλλά και μια μεγάλη διαφοροποίηση ως προς την ηλικία τους. Εντούτοις, ένα σημαντικό ζήτημα που πρέπει να σταθούμε και ίσως θα μας απασχολήσει ιδιαίτερα, είναι ότι το 1/3 των παιδιών – προσφύγων που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στην Ήπειρο είναι ασυνόδευτοι ανήλικοι. Στόχος του Υπουργείου Παιδείας είναι η ενίσχυση της σχολικής φοίτησης των προσφύγων μαθητών και των μαθησιακών τους αποτελεσμάτων και ο περιορισμός της σχολικής διαρροής» εξήγησε η κα Μπέση.
Αναφορικά με την εκπαιδευτική διαδικασία είπε: «Στοχεύει σε ένα σχολείο στο οποίο η διαφορετικότητα ως πολιτισμική ετερότητα, μέσω του συμπεριληπτικού τρόπου προσέγγισής της, αποτελεί μέρος του συνόλου, που οφείλει να υπάρχει σε ένα «σχολείο για όλους». Κινείται στο πλαίσιο να προετοιμάσει όλους τους μαθητές ως πολίτες μιας πολυπολιτισμικής κοινωνίας, ενισχύοντας τον αμοιβαίο σεβασμό και την αποδοχή της διαφορετικότητας Με τη βοήθεια των Συντονιστών Εκπαίδευσης Προσφύγων, οι εκπαιδευτικοί επιμορφώνονται, ενδυναμώνονται στο έργο τους με πρακτικές και εργαλεία διαχείρισης της ποικιλομορφίας στην τάξη, διαπολιτισμικής συνείδησης και ενίσχυσης της συμπερίληψης μαθητών όλων των εθνοτικών, θρησκευτικών και κοινωνικών υποβάθρων μέσα σε ένα ασφαλές περιβάλλον».
Τα προβλήματα δεν έλειψαν από αυτή τη διαδικασία όπως τόνισε η κα Μπέση «οι αντιδράσεις των τοπικών κοινωνιών, ο φόβος για τους «ξένους» κάμφθηκε. Υπήρξαν αντιστάσεις ακόμα και μέσα στην εκπαιδευτική κοινότητα. Άρνηση εγγραφών, αδιαφορία για τα παιδιά και τη φοίτησή τους μέσα στο σχολείο, που αμβλύνθηκαν σε μεγάλο βαθμό. Μην ξεχνάμε επίσης ότι υπήρχαν αρχικά διαφορετικές «αναγνώσεις» των διατάξεων που διέπουν τη φοίτηση των παιδιών. Ενδεικτικό παράδειγμα αναφέρω ότι σε αρκετές περιπτώσεις τα παιδιά δεν γίνονταν δεκτά στο σχολείο, αν δεν υπήρχε Τάξη Υποδοχής. Καταφέραμε οι περισσότεροι μαθητές/πρόσφυγες στην Ήπειρο, να ενταχθούν στις σχολικές μονάδες είτε με κανονική φοίτηση, είτε σε Τάξεις Υποδοχής. Με εξαίρεση, μόνο τα νήπια που είναι εγγεγραμμένα στα Παραρτήματα των Νηπιαγωγείων ΔΥΕΠ, που λειτουργούν εντός των Κέντρων Φιλοξενίας. Επίσης, βοηθήσαμε κάποιους μαθητές, με την συνδρομή του υπουργείου Παιδείας και του υπουργείου Μετανάστευσης, (παρά την δεύτερη απορριπτική από το υπουργείο Μετανάστευσης) να παραμείνουν στην Ελλάδα, να συνεχίσουν το σχολείο τους και να ετοιμάζονται να πάρουν μέρος στις Πανελλήνιες εξετάσεις» είπε.
Τα ασυνόδευτα ανήλικα
Εξίσου σημαντικά είναι τα στοιχεία που αφορούν στα ασυνόδευτα ανήλικα. Σύμφωνα με την διευθύντρια Εκπαίδευσης «στην Ήπειρο έχουμε περί τα 160 ασυνόδευτα ανήλικα (στα Ιωάννινα και στην Ηγουμενίτσα). Όλα είναι εγγεγραμμένα σε σχολικές μονάδες, αλλά δυστυχώς πολύ λίγα φοιτούν κανονικά. Οι λόγοι είναι πολυπαραγοντικοί: Ο κυριότερος είναι ίσως ότι χρησιμοποιούν την Ελλάδα σαν ενδιάμεσο σταθμό για την μετάβασή τους στην Ευρώπη. Δεν πρέπει να παραβλέπουμε επίσης τη δυσκολία στην εκμάθηση της γλώσσας και τα ιδιαίτερα ψυχολογικά προβλήματα που τους βαραίνουν. Η κύρια επιθυμία τους είναι η εξεύρεση εργασίας, ώστε να στείλουν χρήματα στην οικογένεια τους» τόνισε.
Η Προϊσταμένη του Αυτοτελούς Τμήματος Συντονισμού Εκπαίδευσης Προσφύγων του υπουργείου, κα Αλτουχόβα Γκαλίνα, και τα στελέχη του τμήματος κα Πανταζή Σταυρούλα και κα Παπαγιάννη Βικτωρία μίλησαν για την διαδικασία, τα βήματα που έχουν γίνει αλλά και όλα όσα έχουν αλλάξει στην πορεία του χρόνου. «Έγιναν πολλά μπορούν να γίνουν περισσότερα», είπε μεταξύ άλλων η κα Αλτουχόβα Γκαλίνα.
Τέλος, Παρόντες στην ημερίδα ήταν Διευθυντές Εκπαίδευσης, Συντονιστές Εκπαιδευτικού Έργου, Συντονιστές προσφύγων και εκπαιδευτικοί που συζήτησαν και αντάλλαξαν απόψεις σε ζητήματα που αφορούν στους μαθητές – πρόσφυγες και την εκπαιδευτική κοινότητα. Χαιρετισμούς απεύθυναν εκπρόσωποι αρχών και φορέων της περιοχής.
