Τα σχέδια των πέτρινων γεφυριών της Ηπείρου αναδεικνύουν τη μεγαλοπρέπεια της λαϊκής λιθοτεχνίας
Είναι αδύνατον ο θεατής να προσπεράσει βιαστικά τα σχέδια της Νίτσας Συνίκη Παπακώστα. Οι συνθέσεις της καθηλώνουν το βλέμμα με τη λεπτομέρεια της απόδοσης, αλλά και με την ομορφιά και ισορροπία του συνόλου. Η σχεδιαστική της δουλειά, η αποτύπωση με πενάκι σε χαρτί μνημείων της λαϊκής λιθοτεχνίας της Ηπείρου, είναι οικεία και αγαπητή στους Γιαννιώτες. Κάθε φορά, ωστόσο, που κάποιος βρίσκεται μπροστά σε ένα έργο της δεν μπορεί παρά να το παρατηρεί για ώρα, να θαυμάζει το μέγεθος της εργασίας και της φροντίδας που αυτό προϋποθέτει.
Η έκθεση με τα σχέδια της κας Συνίκη – Παπακώστα ανοίγει τις πύλες της σήμερα Τετάρτη 2 Οκτωβρίου στο Ίδρυμα Ιωσήφ και Εσθήρ Γκανή και η έκθεση θα διαρκέσει μέχρι τις 10 Ιανουαρίου του 2025. Οι ώρες λειτουργίας είναι Δευτέρα – Παρασκευή 09.00-14.00 και Τετάρτη 18.00-21.00.
Το ενδιαφέρον της Νίτσας Συνίκη Παπακώστα για τα δημιουργήματα των Ηπειρωτών λαϊκών λιθοξόων μετράει δεκαετίες. Τα γεφύρια είναι από τα πρώτα της σχεδιαστικά σύνολα, τα οποία ξεκίνησε να φιλοτεχνεί το 1996 και δημοσίευσε σε έναν καλαίσθητο τόμο το 2002 (Ιωάννινα, Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση). Πρόκειται για σχέδια γεφυριών που επέτρεπαν τις μετακινήσεις ανάμεσα στα χωριά της Ηπείρου και τα οποία χτίστηκαν τον 18ο και τον 19ο αιώνα. Κάθε ένα από αυτά συνιστά ένα διαφορετικό αρχιτεκτονικό δημιούργημα και στο σχέδιό του διακρίνουμε τις κατασκευαστικές του λεπτομέρειες και τα ιδιαίτερα δομικά του χαρακτηριστικά. Στα έργα της Συνίκη Παπακώστα απεικονίζεται και το φυσικό περιβάλλον, η δύσβατη δηλαδή περιοχή, της οποίας την πρόσβαση διευκόλυνε κάθε γεφύρι. Η καλλιτέχνιδα επέλεξε την ιδανική οπτική γωνία ώστε να επιτύχει την ολοκληρωμένη απόδοση του γεφυριού, αλλά και την ομορφιά της τοποθεσίας του. Σε κάθε τόξο γέφυρας, μάλιστα, ή στα θεμέλιά της σχεδίασε μια ανθρώπινη μορφή, η οποία βοηθά τον θεατή να αντιληφθεί το πραγματικό μέγεθος της κατασκευής. Η μορφή αυτή υπενθυμίζει, επιπλέον, και το μέγεθος του ανθρώπου μπροστά στην ομορφιά της φύσης και στο μεγαλείο της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.
Κάθε γεφύρι είναι ένα ξεχωριστό δημιούργημα προσαρμοσμένο στις ανάγκες της περιοχής, την οποία εξυπηρετούσε. Περιδιαβαίνοντας τη σειρά των σχεδίων της Συνίκη Παπακώστα αναγνωρίζουμε πολλά από αυτά, κάποια τα βλέπουμε για πρώτη φορά και μερικά μας εκπλήσσουν με την μοναδικότητά τους. Τα Δυο Γεφύρια στην Κάτω Λάβδανη, για παράδειγμα, αποτελούν μια ξεχωριστή περίπτωση δίτοξου γεφυριού που σχηματίζει ορθή γωνία στην κάτοψή του. Εντυπωσιακό είναι και το Γεφύρι της Πλάκας, που γεφυρώνει τον Άραχθο με το τεράστιο τόξο που συνδέει τις δυο όχθες του. Όλα αυτά τα γεφύρια, όμως, σήμερα «έκλεισαν τον κύκλο τους». Ενώ κάποτε αποτελούσαν τμήματα μονοπατιών και συνέδεαν τα χωριά μεταξύ τους, σήμερα είναι μνημεία μιας περασμένης εποχής. Η Νίτσα Συνίκη Παπακώστα, όμως, δεν τα καταγράφει απλώς στα σχέδιά της, αλλά τα εντάσσει στην τέχνη της, τα παρουσιάζει στο θεατή ως θέματα μιας ολοκληρωμένης σε σύλληψη και εκτέλεση εικαστικής δημιουργίας. Τα δικά της γεφύρια συνδέουν το παρελθόν με το παρόν και αποτελούν μια αρμονική σύζευξη τέχνης και ιστορίας.
