Η πόλη διαμορφώνει το κλιματικό σύμφωνο και προχωρά προς τον στόχο των 100 κλιματικά ουδέτερων πόλεων της Ευρώπης μέχρι το 2030 – Ποιοι οι τέσσερις βασικοί άξονες που μπορούν να μεταβάλλουν τη φυσιογνωμία της πόλης αλλάζοντας την καθημερινότητα για τους πολίτες
Σε «τροχιά» διαμόρφωσης του Συμφώνου Κλιματικής Αλλαγής, έχει εισέλθει για τα καλά ο Δήμος Ιωαννιτών, που στο πλαίσιο αυτό, διοργάνωσε τη Δευτέρα, μια ανοιχτή εκδήλωση, κατά την οποία Φορείς, Δήμος και πολίτες ενημερώθηκαν και συζήτησαν ώστε να προσδιορίσουν τις ενέργειες που θα επιτρέψουν στα Ιωάννινα να αποτελέσουν μία από τις 100 κλιματικά ουδέτερες πόλεις το 2030.
Ο Δήμαρχος Ιωαννίνων, Δημήτρης Παπαγεωργίου κατά την έναρξη της εκδήλωσης σημείωσε αυτή είναι το αποτέλεσμα μιας συνεργατικής προσπάθειας από τον Δήμο, την Ομάδα Εργασίας και σημαντικούς επιστήμονες.
«Η πόλη μας πορεύεται προς τις 100 κλιματικά ουδέτερες και έξυπνες πόλεις της Ευρώπης μέχρι το 2030 και αυτή η διαδρομή δεν αφορά μόνο την εκάστοτε Δημοτική Αρχή, αλλά όλους τους Φορείς και τους κατοίκους της πόλης μας, σε μια ομαδική προσπάθεια για ένα καλύτερο μέλλον», υπογράμμισε ο Δήμαρχος.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε ενόψει της κατάθεσης του Κλιματικού Συμφώνου προς έγκρισή του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου να παρουσιαστούν και να συνδιαμορφωθούν οι δράσεις επίτευξης της κλιματικής ουδετερότητας της πόλης.
Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης Αποστολής, «EU Mission: Climate-Neutral and Smart Cities» επιλέχθηκαν, κατόπιν αίτησης και αξιολόγησης, 100 Ευρωπαϊκές πόλεις και 12 συνεργαζόμενες με στόχο:
• να καταστούν κλιματικά ουδέτερες έως το 2030, νωρίτερα από τον Ευρωπαϊκό στόχο του 2050, και
• να λειτουργήσουν ως κόμβοι καινοτομίας για να μπορέσουν όλες οι ευρωπαϊκές πόλεις να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους έως το 2050
Η πόλη των Ιωαννίνων είναι μία από τις 6 Ελληνικές πόλεις που επιλέχθηκε. Οι συμμετέχουσες πόλεις καλούνται στο παρόν στάδιο να υποβάλλουν το Κλιματικό Σύμφωνο, ώστε να αρχίσουν να υλοποιούν βάσει συγκεκριμένου πλάνου δράσεις μείωσης του ανθρακικού τους αποτυπώματος. Με απώτερο στόχο, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Αποστολής, να καταφέρουν να επιτύχουν την κλιματική ουδετερότητα έως το 2030.
Την εκδήλωση άνοιξε ο κ. Βουλλέλης, Πολεοδόμος Μηχανικός MSc, European Climate Pact Ambassador, μέλος της επιστημονικής επιτροπής Εμπειρογνωμόνων της ΓΓΣΑΠ του ΥΠΕΝ σε θέματα Κλιματικής Ουδετερότητας. Κατά την παρουσίασή του επεσήμανε τη μεγάλη ευκαιρία του Δήμου ώστε να δημιουργηθεί μια σύγχρονη και βιώσιμη πόλη, κλιματικά ουδέτερη και ανθεκτική, που ακολουθεί τις καλύτερες παγκόσμιες πρακτικές, αλλά ταυτόχρονα διατηρεί και αναδεικνύει τα μοναδικά χαρακτηριστικά της.
Οι τέσσερις άξονες
Η εκδήλωση βασίστηκε σε τέσσερις βασικούς άξονες, με μια αρχική παρουσίαση των προτεινόμενων δράσεων και συζήτησης κατόπιν με τους παρευρισκόμενους φορείς, επιχειρήσεις και πολίτες.
Άξονας 1: Πολεοδομικός σχεδιασμός και ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων
Εισηγητές ήταν οι Παναγιώτης Βουλέλλης, Πολεοδόμος Μηχανικος MSc, European Climate Pact Ambassador, μέλος της επιτροπής Εμπειρογνωμόνων της ΓΓΧΣΑΠ του ΥΠΕΝ σε θέματα Κλιματικής Ουδετερότητας και Χριστιάνα Πολύζου (LEVER), Μηχανικός Περιβάλλοντος, PhD «Lever – Σύμβουλοι Ανάπτυξης ΑΕ».
Οι βασικές προτάσεις επικεντρώθηκαν στα ακόλουθα σημεία:
• Αναδάσωση και φυτεύσεις με ενδημικά είδη, είδη που είναι ανθεκτικά στην κλιματική αλλαγή και που προσφέρουν τη μέγιστη απορρόφηση άνθρακα
• Προστασία και ενίσχυση χλωρίδας και πανίδας
• Ανανέωση και ενίσχυση περιαστικού πρασίνου
• Βιώσιμες γεωργικές πρακτικές
• Ολοκλήρωση πολεοδομικού σχεδιασμού
• Εξασφάλιση Κοινόχρηστων και Κοινοφελών Χώρων μέσω του ΕΣΕΚ
• Ενεργειακοί Έλεγχοι και Πιστοποίηση
• Εταιρείες Ενεργειακών Υπηρεσιών (ESCOs)
• Αναβαθμίσεις φακέλου κτιρίου
• Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα
• Αναβαθμίσεις HVAC
• Παρακολούθηση και Αξιολόγηση
• Αναβαθμίσεις φωτιστικών εγκαταστάσεων
• Συμμετοχή και εμπλοκή της κοινότητας
• Γεωθερμικά και Ηλιοθερμικά Συστήματα
• Φωτοβολταϊκά Συστήματα
• Συστήματα Διαχείρισης Ενέργειας Κτιρίων (BEMS)
• Σχολικές εγκαταστάσεις με σχεδόν μηδενική ενεργειακή κατανάλωση.
Άξονας 2: Αστικός σχεδιασμός και πράσινο, με εισηγητές τους Ιωάννη Αίσωπο, Καθηγητής Αρχιτεκτονικού & Αστικού Σχεδιασμού και Προέδρος στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστήμιο Πατρών και Γεώργιο Πανέτσο, Καθηγητής Αρχιτεκτονικού & Αστικού Σχεδιασμού, Τμήμα Αρχιτεκτόνων, Πανεπιστήμιο Πατρών,
Οι βασικές προτάσεις αφορούν σε:
• Εγκάρσιες συνδέσεις και Πράσινες διαδρομές πόλης – λίμνης
• Κατακόρυφες συνδέσεις Δημόσιες σκάλες και ανελκυστήρες
• Αστικό Πράσινο
• Παραλίμνια διαδρομή – Προτεινόμενες στάσεις
• Διαδρομή περιμετρικά του κάστρου
• Θεματικές περιοχές (θεματική περιοχή θρησκευτικών διαδρομών & θεματική περιοχή διαδρομών εμπορίου)
• Μεγάλης κλίμακας βιώσιμα δίκτυα αστικής συγκοινωνίας (Λιμνιαία αστική συγκοινωνία, τελεφερίκ)
Άξονας 3: Μεταφορές και βιώσιμη κινητικότητα. Εισηγητές ήταν οι Θάνος Βλαστός, Ομότιμος καθηγητής ΕΜΠ, Πολεοδόμος – Συγκοινωνιολόγος και Μαρία Σίτη, Αγρονόμος Τοπογράφος Μηχανικός, Συγκοινωνιολόγος, MSc Πολεοδόμος, Ερευνήτρια Μονάδας Βιώσιμης Κινητικότητας ΕΜΠ.
Οι κεντρικές προτάσεις αφορούν σε:
• Ενίσχυση περπατήματος και ποδηλάτου | ΝΕΟΙ πεζόδρομοι, πεζοδρόμια, ποδηλατόδρομοι, δρόμοι ήπιας κυκλοφορίας
• Ενίσχυση αστικής συγκοινωνίας (λεωφορείο, μικρό λεωφορείο, τραμ, τελεφερίκ κ.α.) με διαδρόμους αποκλειστικής κίνησης ή διαδρόμους προτεραιότητας της συγκοινωνίας
• Ενίσχυση λιμναίας συγκοινωνίας
• Καθαρά οχήματα και ζώνες περιορισμού εισόδου συμβατικών οχημάτων (LEZ, ULEZ)
• Μέσα κοινής χρήσης (car-sharing, bike-sharing)
• Καθαρές εμπορευματικές μεταφορές (ζώνη περιορισμού εισόδου τροφοδοσίας, καθαρά οχήματα, κέντρα εφοδιαστικής κ.α.)
• Πράσινα οχήματα διανομής & κίνητρα
• Ηλεκτρικά ΙΧ και σταθμοί φόρτισης Η/Ο
• Ενίσχυση αστικού πρασίνου
• Καθαρή αποκομιδή απορριμμάτων
Άξονας 4: Κυκλική οικονομία με εισηγήτρια την Χριστιάνα Πολύζου (LEVER), Μηχανικός Περιβάλλοντος, PhD «Lever – Σύμβουλοι Ανάπτυξης ΑΕ».
Μεταξύ άλλων οι προτάσεις περιλαμβάνουν:
• Χωριστή συλλογή βασικών ρευμάτων (χαρτί, πλαστικό, γυαλί, μέταλλο)
• Πράσινα Σημεία
• Διαχείριση Επικίνδυνων Αποβλήτων
• Καφέ κάδοι και χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων
• Κινητά Πράσινα Σημεία
• Δημιουργία Κέντρου Δημιουργικής Επαναχρησιμοποίησης Υλικών (ΚΔΕΥ)
• Ανάπτυξη δικτύου οικιακής κομποστοποίησης
• Γωνιές Ανακύκλωσης
• Πράσινες Δημόσιες συμβάσεις
• Οργάνωση χωριστής συλλογής σε δημοτικά κτίρια
• Προγράμματα ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού και των επιχειρήσεων
• Οργάνωση της διαχείρισης ΑΕΚΚ (Απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων)
• Ενίσχυση του παρόντος δικτύου ή δημιουργία δικτύου για χωριστή συλλογή των παρακάτω ενδεικτικά: ρούχα και υποδήματα, βρώσιμα λίπη και έλαια, γυαλί (γαλάζιοι κώδωνες), ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, μπαταρίες, χαλιά, στρώματα, υφάσματα, έπιπλα, παιχνίδια, βιβλία
• Οργάνωση της διαχείρισης άλλων αποβλήτων όπως: ελαστικά, οχήματα, λιπαντικά έλαια, φαρμακευτικά προϊόντα, θερμοκηπιακά πλαστικά, σωλήνες άρδευσης, ηλεκτρικά πατίνια και ηλεκτρικά ποδήλατα
• Ψηφιακός μετασχηματισμός: εφαρμογή ψηφιακών εργαλείων στη συλλογή και διαχείριση απορριμμάτων
• Εφαρμογή κυκλικής οικονομίας στον τομέα της αργυροχρυσοχοΐας
• Προτάσεις για βιομηχανική συμβίωση
• Πιλοτική εφαρμογή κυκλικής οικονομίας στο Νησί της Παμβώτιδας, μαζί με την ενεργειακή αυτονομία.
• Αξιοποίηση υπολειμμάτων και παραπροϊόντων από τις βιομηχανίες στην ευρύτερη περιοχή, π.χ. τυροκομεία, πτηνοτροφεία, ελαιοτριβεία, βιομηχανίες τροφίμων (π.χ. για ζωοτροφή ή για παραγωγή ενέργειας)
• Αξιοποίηση και διανομή τροφίμων που περισσεύουν από σούπερ μάρκετ, καφέ, εστιατόρια
• Παραγωγή ενέργειας και κομπόστ από τη διαχείριση των αποβλήτων
• Υποστήριξη των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα για την υιοθέτηση μοντέλων κυκλικής παραγωγής
Ακολούθησε σύνοψη των συμπερασμάτων της εκδήλωσης με συντονιστή τον Κώνσταντίνο Καρατσώλη, ∆ικηγόρο με ειδίκευση το ∆ίκαιο Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας.
Επιμέλεια: Βασίλης Λούπας
