Η επιστροφή ενοικίου και ο «βραχνάς» της αναζήτησης στέγης

Και στα Γιάννενα όσες οικογένειες νοικιάζουν κατοικίες, δυσκολεύονται στην αναζήτηση σπιτιού, κυρίως εξαιτίας των υψηλών ενοικίων – Μετά την ανακοίνωση του μέτρου της επιστροφής ενοικίου, οι μεσίτες επισημαίνουν πως το μείζον πρόβλημα είναι η έλλειψη ακινήτων προς ενοικίαση

 

Η αναζήτηση στέγης στα Γιάννενα, αλλά και σε άλλες μεγάλες πόλεις, έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια σε πραγματικό «βραχνά» για μία οικογένεια ή για τους φοιτητές, καθώς εκτός από το «Γολγοθά» που περνούν μέχρι να βρουν ένα ακίνητο για να στεγαστούν, έχουν να αντιμετωπίσουν και τα υπέρογκα υψηλά ενοίκια.

Με αυτή τη διαπίστωση και με όχημα το πλεόνασμα – έκπληξη για το 2024,  η κυβέρνηση θέλησε να παράσχει στήριξη στις παραπάνω κατηγορίες πολιτών.

Έτσι από φέτος το Νοέμβριο και κάθε χρόνο σε μόνιμη βάση, ένα ενοίκιο – είτε αφορά την κύρια κατοικία είτε τη φοιτητική – θα επιστρέφεται από το κράτος στον τραπεζικό λογαριασμό του ενοικιαστή.

Το μέγιστο ποσό επιστροφής για την κύρια κατοικία θα είναι 800 ευρώ, και θα αυξάνεται κατά 50 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο παιδί. Για παράδειγμα μία οικογένεια με δύο παιδιά θα έχει επιστροφή έως 900 ευρώ ετησίως.

Στην περίπτωση φοιτητικής κατοικίας, το μέγιστο ποσό επιστροφής θα ανέρχεται σε 800 ευρώ, με βάση εισοδηματικά αλλά χωρίς περιουσιακά κριτήρια. Έτσι μία οικογένεια που μπορεί να καταβάλλει ενοίκιο για δύο φοιτητικές κατοικίες τότε θα μπορεί να λάβει επιστροφή έως 1.600 ευρώ.

Την ίδια στιγμή και μετά τις ανακοινώσεις του οικονομικού επιτελείου, ο μεσιτικός κόσμος κρατά επιφυλάξεις, καθώς κανείς δεν είναι σίγουρος ότι θα συμβάλλουν προς τη σωστή κατεύθυνση, ενώ κάποιοι υποστηρίζουν πως είναι πιθανόν να αυξήσουν το πρόβλημα.

Ο πρόεδρος των Μεσιτών Ιωαννίνων Θεόδωρος Μπάσιος ερωτηθείς εξήγησε ότι από τη μια βλέπουν με θετικό μάτι την ανάληψη πρωτοβουλιών αλλά από την άλλη δεν οδηγούν αυτά τα μέτρα σε λύση. Το μεγάλο πρόβλημα αυτή τη στιγμή σε όλη τη χώρα και ειδικά στα αστικά κέντρα είναι η έλλειψη ακινήτων. Δηλαδή δεν υπάρχουν ακίνητα ούτε για μίσθωση ούτε για πώληση και αυτό είναι το θέμα.

«Δεν υπάρχουν ακίνητα και αυτό είναι το πρόβλημα. Η πολιτεία πρέπει να δώσει κίνητρα αφενός στους ιδιοκτήτες ώστε να διαθέσουν τα ακίνητα και αφετέρου να βοηθήσει στην ανέγερση νέων ακινήτων. Να αποκτήσει ο κάθε ένας που μπορεί και έχει τη δυνατότητα το δικό του ακίνητο», εξηγεί τονίζοντας ότι χωρίς να υπάρχουν διαθέσιμα σπίτια κανένα πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί με οποιοδήποτε μέτρο.

Όσο για τα κριτήρια ο κ. Μπάσιος διατηρεί επιφυλάξεις καθώς όπως εξηγεί πολλές από τις προδιαγραφές δεν υφίστανται καν και άρα δεν θα εφαρμοστούν στην πράξη σημειώνοντας ότι μπορεί μέρος των εξαγγελιών να αφορούν και την πάταξη της φοροδιαφυγής.

Βασικό κριτήριο

Βασικό κριτήριο για την καταβολή του ποσού είναι τα στοιχεία που δηλώνουν στις φορολογικές δηλώσεις οι δικαιούχοι. Έτσι για φέτος θα ληφθούν υπόψη τα στοιχεία των φετινών φορολογικών δηλώσεων.

Όπως τόνισε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, στόχος είναι τα στοιχεία να αντλούνται αυτόματα μέσω των φορολογικών δηλώσεων. Ωστόσο ίσως για φέτος οι δικαιούχοι να χρειαστεί να υποβάλλουν κάποιας μορφής αίτηση σε σχετική πλατφόρμα.

Το ποσό που θα λάβουν οι δικαιούχοι θα αντιστοιχεί στο 1/12 του δηλωθέντος ενοικίου, τόσο για την κύρια όσο και για τη φοιτητική κατοικία. Ακόμα και αν έχει καταβληθεί ενοίκιο για π.χ. για 9 μήνες, η επιστροφή ενοικίου που θα δει ο δικαιούχος στον τραπεζικό του λογαριασμό θα ισούται με το 1/12 των ενοικίων που έχει καταβάλλει μέσα στο έτος.

Γι’ αυτό και ο κ. Πιερρακάκης έδωσε ιδιαίτερη έμφαση λέγοντας ότι είναι προς το συμφέρον των πολιτών να δηλώνουν ολόκληρο το μίσθωμα και όχι να αποκρύπτουν μέρος του, «μια πρακτική που, δυστυχώς, ξέρουμε ότι υπάρχει στην αγορά».

Τα στοιχεία και τα κριτήρια

Παράλληλα, οκτώ στους δέκα ενοικιαστές, ή αλλιώς 1.280.000 φορολογούμενοι, θα εισπράξουν φέτος ένα ενοίκιο, που θα αντιστοιχεί στο ένα δωδέκατο της ετήσιας δαπάνης που καταβάλλουν για κύρια ή φοιτητική κατοικία, όπως προβλέπει το νέο μόνιμο μέτρο επιστροφής ενοικίου που θεσπίζει η κυβέρνηση με στόχο στην ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης των νοικοκυριών απέναντι στις αυξημένες τιμές στέγασης.

Με βάση τις δηλώσεις που υποβάλλονται αυτή την περίοδο για το φορολογικό έτος 2024, το 1/12 του ετήσιου δηλωθέντος ενοικίου τόσο για την κύρια κατοικία, όσο και για τη φοιτητική κατοικία, θα πιστωθεί στα τέλη Νοεμβρίου στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων.

Για την επιστροφή του 1/12 του δηλωθέντος ενοικίου πρώτης κατοικίας θα λαμβάνονται υπόψη εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Τα εισοδηματικά κριτήρια είναι διευρυμένα και αντιστοιχούν σε αυτά που έχουν οριστεί για το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2».

Ειδικότερα:

• Για τον άγαμο ορίζεται μέγιστο όριο εισοδήματος 20.000 ευρώ.

• Για τους έγγαμους ή μέρη συμφώνου συμβίωσης ορίζεται μέγιστο όριο οικογενειακού εισοδήματος 28.000 ευρώ, προσαυξανόμενο κατά 4.000 ευρώ για κάθε τέκνο.

• Για τις μονογονεϊκές οικογένειες ορίζεται μέγιστο όριο οικογενειακού εισοδήματος 31.000 ευρώ, προσαυξανόμενο κατά 5.000 ευρώ για κάθε επιπλέον τέκνο πέραν του πρώτου.

Η περιουσία σε ακίνητα των δικαιούχων δεν μπορεί να ξεπερνά τα 120.000 ευρώ για μονοπρόσωπα νοικοκυριά, προσαυξημένη κατά 20.000 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο μέλος. Για την επιστροφή ενοικίου φοιτητικής κατοικίας, δεν υπάρχουν περιουσιακά κριτήρια.

Ωφελούμενοι

Σύμφωνα με τα στοιχεία των φορολογικών δηλώσεων του έτους 2024 (φορολογικό έτος 2023), δαπάνη ενοικίου είτε για κύρια κατοικία, είτε για φοιτητική κατοικία δήλωσαν 1.188.345 νοικοκυριά που αντιστοιχούν σε 1.647.971 φορολογούμενους.

• Η συνολική δαπάνη ενοικίου που δηλώθηκε ανέρχεται σε 3,6 δισ. ευρώ και το μέσο ετήσιο ενοίκιο ανά νοικοκυριό σε 3.058 ευρώ.

• Από τα 1.188.345 νοικοκυριά που δηλώνουν δαπάνη ενοικίου, 1.092.901 δηλώνουν δαπάνη κύριας κατοικίας, 83.733 δαπάνη φοιτητικής κατοικίας και 11.711 δαπάνη και κύριας και φοιτητικής κατοικίας.

Στόχος του συγκεκριμένου μέτρου είναι και ο περιορισμός της φοροδιαφυγής στα ενοίκια. Όπως αναφέρθηκε στην επεξήγηση των μέτρων, η μέση τιμή των ενοικίων ανά μήνα, που δηλώνονται στην Εφορία, είναι μόλις 255 ευρώ, κάτι που δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα. Έτσι, με το επίδομα αυτό, η κυβέρνηση θέλει να δώσει κίνητρο στους ενοικιαστές να πιέσουν τους ιδιοκτήτες των ακινήτων προκειμένου να δηλώσουν το πραγματικό ποσό.

Παραδείγματα:

1. Άγαμος φορολογούμενος που δηλώνει και καταβάλλει για πρώτη κατοικία 500 ευρώ τον μήνα ενοίκιο, θα λάβει επιστροφή 500 ευρώ.

2. Μία οικογένεια, με δύο παιδιά φοιτητές που καταβάλλει για κάθε παιδί  400 ευρώ τον μήνα φοιτητικό ενοίκιο, θα λάβει συνολικά επιστροφή 800 ευρώ

3. Μία οικογένεια με ένα παιδί φοιτητή που καταβάλλει ενοίκιο 600 ευρώ τον μήνα   και άλλα 300 ευρώ τον μήνα για την κάλυψη του φοιτητικού ενοικίου του τέκνου, θα λάβει ως επιστροφή συνολικά το ποσό των 900 ευρώ.

4. Μία οικογένεια με δύο εξαρτώμενα τέκνα που καταβάλλει ενοίκιο 700 ευρώ τον μήνα για πρώτη κατοικία θα λάβει ως επιστροφή, 700 ευρώ

5. Μία οικογένεια με τρία παιδιά φοιτητές που καταβάλλει για τρία φοιτητικά ενοίκια 300, 400 και 400 ευρώ αντίστοιχα θα λάβει ως επιστροφή το ποσό των 1.100 ευρώ.

6. Ζευγάρι που καταβάλλει ενοίκιο 1.000 ευρώ τον μήνα και πληροί τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια θα λάβει επιστροφή 800 ευρώ

7. Μια οικογένεια με εξαρτώμενα τέκνα που έχει ετήσιο εισόδημα 40.000 ευρώ και  καταβάλλει για ενοίκιο 800 ευρώ τον μήνα δεν θα λάβει επιστροφή ενοικίου καθώς δεν πληροί τα εισοδηματικά κριτήρια

8. Άγαμος φορολογούμενος που δηλώνει ενοίκιο 600 ευρώ τον μήνα και έχει εισόδημα 21.000  ευρώ τον μήνα δεν δικαιούται επιστροφή ενοικίου

9. Οικογένεια με ένα τέκνο και εισόδημα 35.000 ευρώ που καταβάλλει ενοίκιο 700 ευρώ απορρίπτεται από την επιστροφή ενοικίου καθώς υπερβαίνει το  εισοδηματικό όριο

10. Οικογένεια που πληρώνει για κύρια κατοικία 750 ευρώ τον μήνα και για φοιτητική 400 ευρώ τον μήνα θα λάβει επιστροφή 1.150 ευρώ.

 

Επιμέλεια: Βασίλης Λούπας

 

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΣ ΣΤΙΣ 24-4-2025