Λιτός και με ιδιαίτερα ασυνήθιστες εικόνες ο φετινός εορτασμός της Απελευθέρωσης της πόλης – Παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας η πανηγυρική εκδήλωση και η κατάθεση στεφάνων
Παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου πραγματοποιήθηκαν το Σαββατοκύριακο οι λιτές εκδηλώσεις για τα 108α Ελευθέρια των Ιωαννίνων.
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας τίμησε με την παρουσία της, τις εκδηλώσεις και το απόγευμα του Σαββάτου, στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών, συμμετείχε στην πανηγυρική εκδήλωση για την Απελευθέρωση των Ιωαννίνων.
Ο φετινός εορτασμός για τα Ελευθέρια της πόλης ήταν πολύ διαφορετικός, με ασυνήθιστες εικόνες και έγινε σύμφωνα με τα υγειονομικά πρωτόκολλα.
Την Πρόεδρο της Δημοκρατίας υποδέχθηκαν στην είσοδο της αίθουσας του Πνευματικού Κέντρου ο Δήμαρχος Ιωαννίνων, Μωυσής Ελισάφ και ο Περιφερειάρχης Ηπείρου, Αλέξανδρος Καχριμάνης. Ήταν και οι μοναδικοί που παραβρέθηκαν στην αίθουσα.
Ο Δήμαρχος Ιωαννίνων στον χαιρετισμό του τόνισε ότι η 21η Φεβρουαρίου είναι η κορυφαία μέρα για την πόλη και αποτελεί την μέρα που συντελέστηκε το θαύμα.
«Σήμερα λοιπόν, με την πολύπλευρη κρίση που βιώνουμε από την άβυσσο της λαίλαπας του Covid 19 που οι κίνδυνοι που μας απειλούν είναι ορατοί, σήμερα είναι και πάλι η ώρα ενός νέου εθνικού συναγερμού. Πρώτα να κοιτάξουμε την αλήθεια κατάματα. Την πραγματικότητα ποια ήταν πριν, ποια οφείλει να είναι σήμερα.
Θα πρέπει συνεπώς σήμερα να ανασυντάξουμε και πάλι τη μνήμη μας και να υφάνουμε από την αρχή τις λησμονημένες αξίες της αλληλοκατανόησης και της θυσίας. Προκειμένου να συγκροτήσουμε μια νέα συλλογικότητα, στην οποία ο άλλος δεν θα είναι ξένος, ανταγωνιστής, αλλά συνοδοιπόρος συναγωνιστής και εν τέλει συνάνθρωπος. Και μόνον έτσι θα αντιμετωπίσουμε την κρίση» ανέφερε.
Ο Περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξανδρος Καχριμάνης έκανε εκτενή αναφορά στη συμμετοχή των Ηπειρωτών τόσο στην Επανάσταση του 1821 όσο και στη σύσταση και στήριξη του Ελληνικού Κράτους.
Ευχαρίστησε την Πρόεδρο της Δημοκρατίας για την παρουσία της στα Γιάννινα σημειώνοντας ότι «μας δίνετε κουράγιο σε μία περίοδο όπου αγωνιζόμαστε και για την πανδημία και για την ανάπτυξη της Ηπείρου».
Η κεντρική ομιλία έγινε μέσω βίντεο από τον συγγραφέα Δημήτρη Οικονόμου και η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την Ορχήστρα Δωματίου του Δημοτικού Ωδείου η οποία ερμήνευσε πέντε ελληνικούς χορούς του Νίκου Σκαλτώτα.
Η ομιλία της Προέδρου
«Είναι μεγάλη τιμή για μένα το να βρίσκομαι σήμερα εδώ και να γιορτάζουμε μαζί την εκατοστή όγδοη επέτειο από την απελευθέρωση των Ιωαννίνων. Να βρίσκομαι στα «γυάλινα και μαλαματένια» Γιάννενα, όπως τα ονομάζει ένας αγαπητός μου ποιητής, ο Μιχάλης Γκανάς. Στον ανθότοπο των ονείρων, όπως τα χαρακτήριζε σε ένα ποίημά του ο Γιοσέφ Ελιγιά. Στην πόλη των θρύλων, των παραδόσεων, της ποίησης, των δημοτικών τραγουδιών, της μυστηριακής γοητείας, αλλά και την πόλη τη ζυμωμένη με το αίμα των ανυπότακτων Ελλήνων. Στην κοιτίδα των δασκάλων του Γένους, των ηρωικών υπερασπιστών του αγώνα «της σπάθης και της διανοίας», των εθνικών ευεργετών, των πολυμήχανων εμπόρων, των επιδέξιων τεχνουργών, του ελληνικού διαφωτισμού, της αναγέννησης του νεότερου ελληνισμού. Να βρίσκομαι στον τόπο όπου ρίζωσε η φημισμένη Ζωσιμαία Σχολή και να αισθάνομαι – στη σκέψη ότι λειτουργεί ακόμη, σχεδόν διακόσια χρόνια από την ίδρυσή της– έντονη σύνδεση με μια πολυαίωνη πνευματική παράδοση που παραμένει ζωντανή και ακμαία. Και να τιμώ όλους εκείνους που αγωνίστηκαν για να επιστρέψει η πόλη στους κόλπους της μητέρας πατρίδας. Τους νέους απ’ όλη την Ελλάδα που πολέμησαν ασταμάτητα 85 μέρες ώσπου να καταλάβουν την πόλη, και τις γυναίκες που τάχθηκαν στο πλευρό των ανδρών μαχόμενες σαν λέαινες, όπως έγραψε η Καλιρρόη Παρέν στην Εφημερίδα των Κυριών το φθινόπωρο του 1913. Εκείνες που από την ίδρυση της Ηπειρωτικής Εταιρείας, το 1906, εντάχθηκαν στις τάξεις της από την πρώτη στιγμή. Εκείνες που προσχώρησαν εθελοντικά στο Μεικτό Στράτευμα Ηπείρου. Την καπετάνισσα Μαρία Ναστούλη Κιτσοπούλου. Τη Λαμπρινή Λώλη. Τη νοσοκόμα Ασπασία Ράλλη, που πολέμησε γενναία στη μάχη του Δρίσκου. Τις «άντρισσες» των Τσεριτσάνων που κουβάλησαν όπλα, πυρομαχικά και τρόφιμα, κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, στα δυο βουνά της Ολύτσικας, όταν ο ελληνικός στρατός έδινε την κρίσιμη μάχη για να πέσει η Μανωλιάσα και το Μπιζάνι.
Διαβάζοντας τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, τις ανταποκρίσεις από το μέτωπο, τα αποσπάσματα από τα ημερολόγια των μαχητών του Μπιζανίου που διασώθηκαν στον χρόνο, βλέπει κανείς ολοκάθαρα πόσο μεγάλη, συμβολική σημασία είχε για τους Έλληνες η ενσωμάτωση των Ιωαννίνων στον εθνικό κορμό. «Αμφίβολον είναι αν άλλη τις ελληνική πόλις εξ όσων επί τόσους αιώνας κατείχεν ο Τούρκος ζη τοσούτον μετά την Κωνσταντινούπολιν, μέσα εις την ψυχήν και τον νουν του ελληνικού λαού, όσον τα Ιωάννινα» διαβάζουμε στο φύλλο της 22ας Φεβρουαρίου της εφημερίδας «Πατρίς». Και την ίδια ημέρα στην εφημερίδα «Αθήναι»: «Τα Ιωάννινα δεν είναι απλώς μία πόλις οχυρωμένη, η οποία πίπτουσα εχάραξεν εις την ιστορίαν μας μίαν μεγάλην νίκην. Είναι η πόλις ήτις από αιώνων εγένετο το κέντρον των ηρωικών προμάχων του αγώνος. Είναι η πόλις ήτις συνεδέθη με την ιστορίαν ολόκληρον του έθνους». Κι αυτή η σύνδεση, την οποία με μεγάλη διαύγεια επισημαίνει η εφημερίδα, δεν οφείλεται μόνο στο ότι τα Γιάνεννα συνέλαβαν από πολύ νωρίς την ιδέα της εθνεγερσίας, αλλά στη δυναμική της παιδείας τους, που ενίσχυε ήθος, πνεύμα και φρόνημα και ενέπνεε εθνική ανάταση».
Με αυτά τα λόγια η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ξεκίνησε την ομιλία της στο Πνευματικό Κέντρο.
Στη συνέχεια ανέφερε: «Αυτή την πνευματικότητα, την καλαισθησία, την αγάπη για την πρόοδο συναντά και σήμερα κανείς σε κάθε του βήμα στην πόλη των Ιωαννίνων. Ένα στιβαρό Πανεπιστήμιο, έξοχα μουσεία που διαφυλάσσουν την πολιτιστική κληρονομιά, ένα επιβλητικό Κάστρο που μετατρέπεται σταδιακά σε Πάρκο Πολιτισμού. Σημαντικές παρεμβάσεις για την ανάδειξη του περιβάλλοντος, για την προβολή των τοπικών προϊόντων και της γαστρονομίας. Δραστήριες τοπικές μονάδες που αξιοποιούν τα προϊόντα του πρωτογενούς τομέα. Αλλά και κέντρα έρευνας και τεχνολογίας, που διαχέουν την τεχνογνωσία η οποία παράγεται στην ακαδημαϊκή κοινότητα – όπως το Επιστημονικό και Τεχνολογικό Πάρκο Ηπείρου – αξιοποιούν το υψηλού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό της περιοχής, και αναδεικνύουν τα Γιάννενα σε κόμβο καινοτομίας. Ξέρω ότι η πόλη επλήγη από την οικονομική κρίση, ότι η ραγδαία ως το 2010 ανάπτυξή της ανακόπηκε, ότι σήμερα δοκιμάζεται από την πανδημία. Ωστόσο λίγο απέχουμε από την υπέρβαση της υγειονομικής κρίσης, από την επανεκκίνηση της οικονομίας και την επανέναρξη της κοινωνικής μας δραστηριότητας. Ο τόπος θα επανέλθει σύντομα σε κανονικές συνθήκες λειτουργίας και η Ήπειρος μπορεί να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην ανάπτυξη προς όφελος όλης της χώρας. Το εγγυάται το ρηξικέλευθο, βαθιά προοδευτικό πνεύμα των Ηπειρωτών. Πιστεύω πως όπως άλλοτε, έτσι και σήμερα, θα κάνει το θαύμα».
Κατάθεση στεφάνου
Το πρωί της Κυριακής η Πρόεδρος της Δημοκρατίας παρέστη στην πανηγυρική δοξολογία στην οποία χοροστάτησε ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων κ.κ. Μάξιμος με τον οποίο και συναντήθηκε το απόγευμα του Σαββάτου.
Με το τέλος της δοξολογίας κατευθύνθηκε στο Μνημείο Μπιζανομάχων όπου κατέθεσε στεφάνι.
Στην εκδήλωση ήταν επίσης ο πρόεδρος της Βουλής Κωνσταντίνος Τασούλας, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Αμυράς, ο υφυπουργός Άμυνας, Αλκιβιάδης Στεφανής και οι βουλευτές του νομού, Σταύρος Καλογιάννης, Μαρία Κεφάλα και Μερόπη Τζούφη.
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας αμέσως μετά την κατάθεση στεφάνου στο Μνημείο Μπιζανομάχων δήλωσε: «Σήμερα τιμώ όλους εκείνους που έπεσαν ηρωικά για να απελευθερώσουν την Ήπειρο, όλους εκείνους που συνέβαλαν ώστε να ενσωματωθεί η πόλη των Ιωαννίνων στον εθνικό κορμό. Τους εθελοντές, τους αντάρτες, τους αξιωματικούς, τους απλούς στρατιώτες. Το παράδειγμά τους μας εμπνέει και μας εμψυχώνει. Μας θυμίζει ότι τα οχυρά πέφτουν, όταν αγωνιζόμαστε με ομοψυχία και πίστη. Και μας καλεί να φανούμε αντάξιοί τους, διαφυλάσσοντας την ελευθερία που μας χάρισαν, εκπληρώνοντας τα ιδανικά για τα οποία θυσιάστηκαν».
Ο Πρόεδρος της Βουλής
Με τη σειρά του, την Κυριακή, ο Πρόεδρος της Βουλής, Κώστας Τασούλας, έκανε λόγο για έναν σεμνό και παράξενο εορτασμό, στο πλαίσιο των υγειονομικών διατάξεων, αλλά έναν εορτασμό με τον ίδιο σεβασμό και προσήλωση.
Σε δήλωσή του ανέφερε: «108 χρόνια μετά, παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας τιμήσαμε διακριτικά, αλλά αποφασιστικά αυτή τη μνήμη. Και ενώ κάθε χρόνιά λέγαμε το χρέος μας έναντι αυτής της μνήμης και το επιβεβαιώναμε, με βάση την ανάγκη για προκοπή, πρόοδο και ευημερία, φέτος οι συνθήκες μας κάνουν να ταυτίζουμε και να βλέπουμε τη συνέχεια εκείνου του χρέους, σε σχέση με έναν άλλο αγώνα, υπέρ μιας άλλης πρωτοφανούς ελευθερίας που διεκδικούμε, ελευθερίας από τον δαίμονα της πανδημίας που έπληξε όλον τον κόσμο, όλη την Ευρώπη, τη χώρα μας και την Ήπειρο. Και είμαι βέβαιος ότι και αυτόν τον αγώνα, τον ιδιότυπο, τον παράξενο, θα τον κερδίσουμε και σύντομα θα ξαναβαδίζουμε μονιασμένοι, συλλογικά, ως κοινωνικά όντα και όχι ως αιωνίως προσεκτικά όντα, στον δρόμο της προκοπής, της ανόδου, της ευημερίας που μας περιμένει. Λίγο ακόμα υπομονή και όλα θα πάνε καλά».
Επισκέψεις σε Περιφέρεια και Δημαρχείο
Αμέσως μετά επισκέφθηκε την Περιφέρεια Ηπείρου και λίγο αργότερα το Δημαρχείο των Ιωαννίνων.
Στην Περιφέρεια Ηπείρου συναντήθηκε και συζήτησε με τον Περιφερειάρχη Αλέξανδρο Καχριμάνη, ενώ στο Δημαρχείο την υποδέχθηκε ο δήμαρχος Ιωαννίνων, Μωυσής Ελισάφ.
Κατά την συνάντησή τους, συζήτησαν θέματα που αφορούν στη διαχείριση της πανδημίας και ζητήματα σχετικά με την ανάπτυξη των Ιωαννίνων.
Το Δημαρχείο επισκέφθηκαν, επίσης, ο πρόεδρος της Βουλής Κώστας Τασούλας, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Αμυράς και οι βουλευτές του νομού, Σταύρος Καλογιάννης, Μαρία Κεφάλα και Μερόπη Τζούφη.
Η Μερόπη Τζούφη
Σύμβολα που σήμερα μας υπενθυμίζουν το διαχρονικό μας χρέος για ελευθερία και δικαιοσύνη στην πατρίδα μας και στον λαό μας, χαρακτήρισε η βουλευτής Ιωαννίνων του ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία Μερόπη Τζούφη το Μπιζάνι και τα Γιάννενα, σημειώνοντας ότι η 21η Φεβρουαρίου του 1913 αποτελεί μια «ημερομηνία-σταθμό» τόσο για την Ήπειρο όσο και για την Ελλάδα.
«Σήμερα, μα και κάθε μέρα, τιμούμε εκείνους και εκείνες που πίστεψαν στο δίκαιο, που αγωνίστηκαν με πάθος για την τελική νίκη και δε δείλιασαν μπροστά στις αμέτρητες δυσκολίες. Εκείνους και εκείνες που εμπνεύστηκαν από έναν άδολο πατριωτισμό και τον υπηρέτησαν πιστά για μια “λεύτερη” πατρίδα.
Τα Γιάννενα δεν είναι πια η πόλη του 1913. Μεγάλωσαν, απλώθηκαν και ομόρφυναν – έχουν περάσει άλλωστε 108 χρόνια. Η απελευθέρωσή τους σηματοδότησε το τέλος του Α’ Βαλκανικού πολέμου και η συνέχεια επιφύλαξε μια σειρά από διεθνείς εξελίξεις που έδωσαν τη δυνατότητα στην πατρίδα μας, να σταθεί και να προχωρήσει. Σε εποχές υγειονομικής, οικονομικής, κοινωνικής και γεωπολιτικής κρίσης, όπως η σημερινή, η αντιμετώπιση των εθνικών θεμάτων απαιτεί αποφασιστικότητα, νηφαλιότητα και αναζήτηση διπλωματικών και ειρηνικών λύσεων, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου και με σεβασμό στα δικαιώματα των λαών της περιοχής μας. Ο εορτασμός της Απελευθέρωσης των Ιωαννίνων ενδυναμώνει την ιστορική μνήμη και αποδίδει φόρο τιμής στους αγωνιστές. Ταυτόχρονα, μας καλεί να υπηρετήσουμε ιδανικά και αξίες που δομούν τις βάσεις μιας συνεκτικής κοινωνίας, υποστηρίζουν τη νέα γενιά και στέκονται δίπλα και έμπρακτα στους ανθρώπους που υποφέρουν», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ρεπορτάζ Βασίλης Λούπας
