Με λαμπρότητα και παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου, αλλά χωρίς την καθιερωμένη μαθητική και στρατιωτική παρέλαση, ολοκληρώθηκαν την Δευτέρα, οι εκδηλώσεις για τα 109α Ελευθέρια της πόλης των Ιωαννίνων.
Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, στο πλαίσιο της επίσκεψής της στα Ιωάννινα για τις εορταστικές εκδηλώσεις, παρέστη, το πρωί της Δευτέρας, στη δοξολογία στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Αθανασίου.
Στη συνέχεια η κα. Σακελλαροπούλου κατέθεσε στεφάνι στο Ηρώο Μπιζανομάχων και έκανε την ακόλουθη δήλωση: «Γιορτάζουμε σήμερα την απελευθέρωση των Ιωαννίνων από τον τουρκικό ζυγό, μια επέτειο με ιδιαίτερη συμβολική σημασία για τον ελληνισμό. Ογδόντα πέντε μέρες σκληρών μαχών, με κορυφαία τη μάχη του Μπιζανίου, δικαίωσαν με περιφανή νίκη τον ενθουσιασμό και τον άδολο πατριωτισμό των Ελλήνων. Επανέφεραν στον εθνικό κορμό την προαιώνια ελληνική γη της Ηπείρου και ενσωμάτωσαν στην Ελλάδα τα Γιάννενα, πόλη εθνικών ευεργετών, πολυμήχανων εμπόρων, επιδέξιων τεχνουργών και δασκάλων του Γένους. Τιμάμε τη μνήμη των ηρώων μας και εμπνεόμαστε διαχρονικά από το νόημα των αγώνων τους».
Ακόμη, η κα Σακελλαροπούλου παρευρέθηκε ακόμη στα εγκαίνια της έκθεσης «Οδός Αβέρωφ, κόσμημα, Γιάννινα», στο Λαογραφικό Μουσείο «Κώστας Φρόντζος», και στη συνέχεια ξεναγήθηκε στην έκθεση «Η Σχέση με τον Χρόνο – Ωρολόγια τσέπης 18ου-αρχές 19ου αιώνα», Συλλογή Θωμά Ευρ. Παναγιωτίδη, στα ΓΑΚ – Ιστορικό Αρχείο Ηπείρου.
Η εκδήλωση στο Πνευματικό Κέντρο
Το απόγευμα της Κυριακής, πραγματοποιήθηκε στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών, η πανηγυρική εκδήλωση για την επέτειο της Απελευθέρωσης των Ιωαννίνων
Η εκδήλωση έγινε παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κ. Σακελλαροπούλου, στο πλαίσιο των «Ελευθερίων 2022».
Στην ομιλία του ο Δήμαρχος Ιωαννίνων, Μωυσής Ελισάφ, ξεκίνησε με μια σημαντική παρατήρηση: «Τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα δεν έχουν νόημα να τα μαθαίνουμε ως ιστορίες ενός ξεπερασμένου και μακρινού άλλοτε, να τα μνημονεύουμε στις επετείους τους, πολύ περισσότερο να τα αξιοποιούμε ως εφαλτήριο για την επιτυχία σε κάποιες εξετάσεις. Τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα αποκτούν μια δυναμική παρέμβαση στη ζωή μας, μόνον αν τα μελετούμε σε βάθος ως να ήταν δικά μας σημερινά προβλήματα. Ως να ήταν σημερινές προκλήσεις που έπρεπε να πάρει θέση ο καθένας χωριστά αλλά και όλοι μαζί να τις αντιμετωπίσουμε. Μόνο έτσι τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα διευθετούν το παρόν μας και προστατεύουν το μέλλον μας.
Η 21η Φεβρουαρίου 1913 δεν είναι απλά ένα από τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα. Είναι το γεγονός. Είναι η κορυφαία ώρα του έθνους μας, αλλά και του δήμου μας ιδιαίτερα. Είναι η γενέθλια μέρα της αυτονομίας μας, ύστερα από σχεδόν πέντε αιώνες ανελέητης σκλαβιάς. Αν, λοιπόν, υπάρχει κάποιο παρελθόν, που δεν επιτρέπεται να παρέλθει, τότε, για την πόλη μας, είναι η 21 Φεβρουαρίου 1913. Ένα παρελθόν, που όταν χαθεί, χάνεται μαζί του και μέρος από το παρόν. Αλλά και μέρος από το μέλλον μας. Τα μεγάλα γεγονότα της ιστορίας δεν είναι μόνο πηγή υπερηφάνειας για τους επιγόνους. Δεν είναι δώρα χωρίς αντίτιμο για τους επικαρπωτές. Και ασφαλώς δεν είναι ευκαιρία για νυσταλέους και αμήχανους λόγους από άμβωνες».
Στη συνέχεια ο κ. Ελισάφ τόνισε και τα εξής: «Είναι ώρες ύψιστης παιδείας. Είναι ώρες ευθύνης και μάλιστα συλλογικής. Και αυτό ίσχυε πάντοτε.
Ισχύει όμως πολύ περισσότερο σήμερα. Σήμερα είναι ανάγκη κατεπείγουσα να δούμε τα σύγχρονα προβλήματα μέσα από την οπτική του 1913. Σήμερα, που πορευόμαστε ως δήμος, ως έθνος, αλλά και ως οικουμένη, σ΄ένα λαβύρινθο χωρίς το νήμα της Αριάδνης. Σ΄έναν ωκεανό από εναλλασσόμενες αβεβαιότητες με μόνη βεβαιότητα τη διαρκή αλλαγή. Αλλά και το ρίγος του αγνώστου που μας απειλεί. Ενός αγνώστου που μετασχηματίζεται διαρκώς σε νέες μορφές απειλών. Και που το κοινό μας μέλλον, το στενότερο, το ευρύτερο, αλλά και το οικουμενικό πορεύεται στις όχθες της αβύσσου. Και είναι έτοιμο να καταποντιστεί.
Σήμερα, λοιπόν, που οι νέες απειλές δεν είναι πλέον η άλλοτε πανίσχυρη Οθωμανική αυτοκρατορία, αλλά οι ίδιες οι γνώσεις που διαρκώς αχρηστεύονται, οι προκαταλήψεις που διαρκώς επιβιώνουν, οι ψευδαισθήσεις που μας ναρκώνουν, τα μίση και οι μισαλλοδοξίες που μακροημερεύουν, η διχόνοια η δολερή, όπως θα έλεγε ο ποιητής μας, που χαιρέκακα διαποτίζει τη σκέψη μας, σήμερα για να προλάβουμε το ταχύπλοο μέλλον μας, αυτές τις προκλήσεις είναι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Και το ερώτημα που αιωρείται είναι: Πώς θα αντλήσουμε αξιόπιστα στοιχεία από έναν πανηγυρικό που αναφέρεται σε ένα σημαντικό γεγονός, αλλά που συνέβη πριν εκατό και πλέον χρόνια, για σημερινά προβλήματα που στο μεταξύ άλλαξαν και αλλάζουν ταχύτατα όλα;
Είναι ένα λογικό ερώτημα που όμως νομίζω ότι έχει απάντηση: Ας προσεγγίσουμε με ευλάβεια τα γεγονότα: Για κοντά πέντε αιώνες ολόκληρη η Ήπειρος, μαζί και η πόλη μας, ήταν οθωμανική επαρχία. Για πέντε σχεδόν αιώνες πιέζονταν αφόρητα ν΄ αλλάξει ταυτότητα. Έβλεπε τα νιάτα της να εκτουρκίζονται βίαια, τη θρησκεία της να συμπιέζεται, τη γλώσσα της να κινδυνεύει, την ιστορία της να κατεδαφίζεται. Κι όμως άντεξε».
Και καταλήγοντας ανέφερε στην ομιλία του: «Περνάμε δύσκολους καιρούς που μας προειδοποιούν για θανάσιμους κινδύνους. Που μας προειδοποιούν και για τον χειρότερο: να αδιαφορήσουμε. Και να αφήσουμε τα συλλογικά αντανακλαστικά να χαλαρώσουν. Να φεύγουν καθημερινά συνάνθρωποί μας, να βουλιάζουν οι νέοι μας κυρίως στην απελπισία και να το συνηθίζουμε. Και αθόρυβα και σχεδόν ανεπίγνωτα να αφήνουμε τη σκέψη μας να αντιγράφει προηγούμενα λάθη.
Σήμερα, λοιπόν, είναι και πάλι η ώρα ενός νέου εθνικού συναγερμού. Πρώτα να κοιτάξουμε την αλήθεια κατάματα. Την αλήθεια ποια ήταν πριν, ποια οφείλει να είναι σήμερα. Θα πρέπει συνεπώς σήμερα να ανασυντάξουμε και πάλι τη μνήμη μας και να υφάνουμε από την αρχή τις λησμονημένες αξίες της αλληλοκατανόησης και της ατομικής ευθύνης.
Διανύουμε ιστορικές στιγμές. Αισθανόμαστε υπερήφανοι για τους ήρωες του ’13. Για το Εμίν Αγά, για το Μπιζάνι, για τον Βελισσάριο που πρώτος έκοψε το νήμα της αιματηρής πορείας προς την πόλη μας. Ας ενεργήσουμε έτσι ώστε οι απόγονοί μας να αισθάνονται υπερήφανοι για τις σημερινές επιλογές μας. Μόνον τότε και το μέλλον μας θα διασώσουμε και τους προγόνους μας επάξια θα τιμήσουμε. Και μόνον έτσι θα τιμήσουμε τους αγώνες για την ελευθερία. Και μόνον έτσι θα μας τιμήσει η Ελευθερία».
Εκδήλωση στην Μανωλιάσσα
Εξάλλου, η μνήμη των πεσόντων του Ελληνικού Στρατού και των εθελοντικών σωμάτων από όλη την Ελλάδα και την Κύπρο και των πεσόντων Μανιατών, τιμήθηκε κατά τη διάρκεια της καθιερωμένης εκδήλωσης που πραγματοποιήθηκε στη θέση «Εικονίσματα» της Τοπικής Κοινότητας Μανωλιάσσας.
Στο σημείο τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση και πραγματοποιήθηκε κατάθεση στεφάνων.
Ξεχωριστό χρώμα στις εκδηλώσεις έδωσε και φέτος αντιπροσωπεία Κρητών, με παραδοσιακές στολές, ενώ τη μνήμη των προγόνων τους που χάθηκαν στις μάχες για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων τίμησαν και εκπρόσωποι από την Μάνη και την Κύπρο.
Στον Τύμβο Μπιζανομάχων
Επίσης, επιμνημόσυνη δέηση τελέστηκε το Σάββατο, στον Τύμβο Μπιζανομάχων. Στον Τύμβο έγινε κατάθεση στεφάνων από τον Περιφερειάρχη Ηπείρου Αλέξανδρο Καχριμάνη, τον Δήμαρχο Ιωαννίνων Μωυσή Ελισάφ, τον Πρύτανη του Πανεπιστημίου Τριαντάφυλλο Αλμπάνη, τη βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Μαρία Κεφάλα, τη βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Μερόπη Τζούφη, τις στρατιωτικές, αστυνομικές, πυροσβεστικές αρχές και άλλους.
Με την ολοκλήρωση της εκδήλωσης ο Δήμαρχος Ιωαννίνων Μωυσής Ελισάφ σε δήλωσή του ανέφερε: «Η 21η Φεβρουαρίου είναι η πιο σημαντική ώρα του τόπου μας. Είναι η γενέθλια μέρα της αυτονομίας μετά από πέντε αιώνες σκλαβιάς. Είναι η ώρα της περισυλλογής και του γόνιμου αναστοχασμού. Ζούμε ιστορικές στιγμές. Ζούμε σε μία δύσκολη εποχή όπου οι προκλήσεις είναι πολύ μεγάλες κι αυτό το διαπιστώνει ο καθένας από τα γεγονότα που διαδραματίζονται στην ευρύτερη περιοχή. Οι επετειακές εκδηλώσεις πρέπει να αποτελέσουν ώρες περισυλλογής, ατομικής και συλλογικής ευθύνης».
Ακολούθησε επίσκεψη στο Πολιτιστικό Κέντρο Μπιζανίου όπου φιλοξενείται έκθεση φωτογραφιών από τις μάχες στα οχυρά Μπιζανίου και την ευρύτερη περιοχή κατά το 1912-1913.
Βασίλης Λούπας
